ریحانه

يك زمان عبور حضرت ابراهيم عليه السلام از سرزمين كربلا افتاد، آن حضرت سوار بر اسب بودند، ظاهرا آثار مصيبت

هاى سيّدالشهداء بر آن حيوان آشكار شد، وصيحه اى كشيد و با سر به زمين افتاد و بر اثر آن حضرت ابراهيم عليه

السلام زمين خورد و سرش شكست . آنگاه برخاسته و بدرگاه خداوند عرضه داشت ، بار الها خطائى از من سر زده كه

اينگونه مجازات مى شوم ؟

پس جبرئيل نازل شد و عرض كرد: يا ابراهيم از تو گناهى سر نزده است !

لكن هنا يَقتل سِبط خاتَم النَّبيين و خاتَم الوَصيين فسال دمك موافقا لدمه .

يعنى چون در اينجا نوه پيامبر آخر الزمان (ص ) و فرزند خاتم الوصيين اميرالمؤمنين (ع ) به شهادت مى رسد، پس خون

تو ريخت تا موافق با خون آن مظلوم شود. و آنگاه جبرئيل از مصائب كربلا گفت و حضرت ابراهيم عليه السلام بر

مظلوميّت فرزندش گريست .

در زمانی که کوفیان بی وفایی خود را نشان داده نمایندهء امام حسین علیه السلام را تنها گداشتند، بانویی با ایمان و

شجاع به نام “طوعه” صداقت و وفای خود را به نمایش گذاشت و به مسلم پناه داد، بدون آنکه ترسی به دل راه دهد.

با جوّ ارعاب و موج خشونت آمیزی که ابن زیاد به راه انداخته بود، مردان و زنان از همراهی با مسلم کناره گرفتند، زنان

به سراغ همسران، فرزندان و برادران خود می رفتند و آن ها را از همراهی با نهضت باز می داشتند؛ با این بهانه که

دیگران این کار را انجام خواهند داد. مردان نیز به سراغ فرزندان و برادران خود می رفتند و آنان را از لشکر شام می

ترساندند و با خود می بردند.

اوضاع به گونه ای شد که از آن جمعیت انبوه در نماز مغرب، تنها سی نفر باقی مانده بودند. مسلم از مسجد که بیرون

آمد، همین تعداد اندک هم پراکنده شدند. مسلم بن عقیل در کوچه های کوفه راه می پیمود تا به در خانهء زنی به نام

“طوعه” رسید که منتظر فرزند خویش بود. وی از “طوعه” جرعه ای آب خواست، “طوعه” برای آن جناب آب آورد و مسلم

آب نوشید و همان جا نشست. طوعه به خانه رفت و برگشته به مسلم گفت: مگر آب نیاشامیدی؟ برخیز و به خانه ات

برو. مسلم جواب نداد. “طوعه” دوباره تکرار کرد. اما باز هم پاسخی نشنید. آن گاه گفت: سبحان الله، ای بندهء خدا

برخیز به سوی اهل خود برو! چرا که بودن تو در این وقت شب بر در خانهء من شایسته نیست و من نیز از بودنت در این

جا راضی نیستم. مسلم سخن گفت و “طوعه” وقتی فهمید او نمایندهء امام حسین علیه السلام است به او پناه داد. ⁽¹⁾

مسلم در خانهء “طوعه” بود، پسر “طوعه” بازگشت و متوجه حضور مسلم در خانه شد. پسر تهدیدهای ابن زیاد و

جایزهء عبیدالله برای دستگیری مسلم را برای مادر بازگو کرد، “طوعه” احساس کرد ممکن است پسرش خبر مسلم را

به عبیدالله بدهد، او را سوگند داد که این راز را مخفی دارد. ولی او به طمع جایزه این خبر را به ابن زیاد رساند. ⁽²⁾

صبح روز بعد، زمانیکه صدای شیههء اسبان به گوش مسلم رسید، دعای خود را با عجله تمام کرد و سلاح پوشیده رو

به طوعه” کرد و گفت : ای طوعه! آنچه بر تو بود، انجام دادی و از شفاعت حضرت رسول نصیب یافتی. من دیشب در

خواب عمویم امیر مؤمنان را دیدم که مرا فرمود: فردا پیش من خواهی بود. ⁽³⁾

با دقت در این واقعه تاریخی چند نکته مهم دربارهء این بانوی بزرگوار می توان ذکر کرد:

1. نام “طوعه” در شمار یاران مسلم بن عقیل نمایندهء امام حسین علیه السلام ثبت و در تاریخ از او به نیکی یاد شد،

همان گونه که از فرزند و همسرش به زشتی یاد می شود. زنی که با وجود داشتن چنین همسر و فرزندی ، با

شجاعت و ایمان ، نه تنها از میزان ارادتش به خاندان رسالت کاسته نشد بلکه وفاداریش را نیز ثابت کرد.

2. در آن موقعیتی که بیشتر مردان و زنان فرار کردند تا با مسلم برخورد نکنند و به اتهام همکاری با وی گرفتار و کشته

نشوند، این بانو بدون هیچ ترسی به او پناه داد و به تکلیف شرعی خود عمل کرد.

3. این عمل خدایی او از سوی مسلم تأیید شد و وعده شفاعت از سوی پیامبر اسلام به وی داده شد.

4. این سخن “طوعه” که گفت : “مگر آب نخوردی … برخیز و به خانهء خود برو و من راضی نیستم که تو بر در خانه من

بمانی” دلیل روشنی بر معرفت این بانو به حلال و حرام و پرهیز از مواضع تهمت است.

گروهی از نویسندگان مسلمان ، كوشیده اند ، در حركات حین نماز اعم از قیام و قعود و ركوع و سجود جنبه هایی از

نرمش عضلانی و ورزش بدنی را بجویند و آن را با نرمش های متداول دیگر كه منجر به استراحت و آمادگی عضلانی می

شوند ، مقایسه كنند . اما دیدگاه ما به آرامش عضلانی ناشی از نماز ، از دریچه دیگری است .

دانش پزشكی امروزه ، به اثبات رسانده است كه اگر شخصی در ساعت حدود 10 شب بخوابد و حدود ساعت 5 صبح

از خواب بیدار شود ( یعنی حدود 7 ساعت خواب ) در ساعت حدود 1 بامداد ، در بدن او برخی مواد شیمیایی شبه

مورفین كه به عنوان گروهی اندورفین ها و آنگفالین ها نامگذاری شده اند ، ترشح می شوند كه این مواد اثر مستقییم

بر روی قسمتهای مختلف بدن از جمله عضلات اسكلتی دارند و منجر به راحتی ( (RELAXATION) عضلانی ، در طول

روز آینده برای فرد می شوند .(1)

اما چنانچه شخص در ساعت حدود 12 شب بخوابد و صبح روز بعد ساعت 10 صبح از خواب برخیزد ( یعنی حدود 10

ساعت خوا ب) اندروفین ها و آنكفالین ها برخلاف حالت گذشته افزایش ترشح كافی پیدا نمی كنند و در نتیجه این امر

، سبب می شود با این كه این شخص حدود 3 ساعت بیشتر از شخص قبلی خوابیده است ، از آرامش و استراحت

عضلانی به اندازه كافی بهره مند نشود . و درست به همین علت است كه هر چه خواب انسان بیشتر ادامه پیدا كند و

مثلا تا ساعت 10 صبح به دراز بكشد ، احساس خستگی و كوفتگی عضلانی پس از آن بیشتر خواهد بود .

و اما فریضه ” نماز ” با اثر درخشان و بی نظیری كه در ایجاد بهداشت خواب دارد ( و به جنبه هایی از آن در شماره های

گذشته اشاره نمودیم ) در این مورد نیز نقش بسیار موثری ایفا می كند . چرا كه ” نماز صبح ” ضمن ایجاد الزام و وجوب

برای سحر خیزی ، انسان را خود به خود به سوی یك آرامش عضلانی ناشی از مواد شیمیایی درونزا سوق می دهد .

بزرگان عرصه علم و اندیشه مانند استاد شهید مرتضی مطهری (ره) نیز برنامه زندگی خود را بر مبنای خوابیدن در

ساعت حدود 10 شب و برخاستن از خواب ، حدود نیم ساعت قبل از اذان تنظیم كرده بودند (2) تا از مواهب خدا دادی

و بی حد و حصر نماز ، حداكثر فیض و بهره را ببرند . خوشا به سعادتشان .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پاورقي:
1. مبحث فشار خون در حاملگی ، تدریس آقای دكتر عبدالرسول اكبریان ـ استاد جراحی زنان دانشگاه علوم پزشكی ایران
2. طهارت روح ( نماز در آثار شهید مطهری ) ـ خاطره آقای علی لاریجانی

اي آنکه در نگاهت حجمي زنور داري

کي از مسير کوچه قصد عبور داري؟

چشم انتظار ماندم، تا بر شبم بتابي

اي آنکه در حجابت درياي نور داري

من غرق در گناهم، کي مي کني نگاهم؟

برعکس چشمهايم چشمي صبور داري

از پرده ها برون شد، سوز نهاني ما

کوک است ساز دلها، کي ميل شور داري؟

در خواب ديده بودم، يک شب فروغ رويت

کي در سراي چشمم، قصد ظهور داري؟

چرا برخلاف ضریح و مرقد امان دیگر، ضریح مرقد مطهر سیدالشهدا(ع) شش گوشه ساخته شده است.

در این باره روایت های گوناگونی وجود دارد. اما مجموع این روایت ها و آن چه نزدیک تر به منطق به نظر می رسد، آن

چیزی است که شیخ مفید(ره) در کتاب «الارشادات» آورده است. او در بخشی از این کتاب نام ۱۷ نفر از شهدای بنی

هاشم در روزعاشورا را ذکر کرده و نوشته است:«آنان پایین پای آن حضرت در یک قبر (گودی بزرگ) دفن شدند و هیچ

اثری از قبر آنان نیست و فقط زائران با اشاره به زمین در طرف پای امام ـ علیه السّلام ـ آنان را زیارت می‌کنند و علی بن

الحسین ـ علیهم السّلام ـ (علی اکبر) از جملة آنان است.برخی گفته‌اند: محل دفن علی اکبر نسبت به قبر امام

حسین ـ علیه السّلام ـ نزدیک‌ترین محل است.»

در بعضی از روایات دیگر از جمله کتاب «کامل الزیارات» جعفر بن محمد قمی هم آمده است: «امام سجاد ـ علیه

السّلام ـ (با قدرت امامت و ولایت) به کربلا آمد و بنی‌اسد را سرگردان یافت، چون که میان سرها و بدن‌ها جدایی

افتاده بود و آنها راهی برای شناخت نداشتند، امام زین العابدین ـ علیه السّلام ـ از تصمیم خود برای دفن شهیدان خبر

داد، آن گاه به جانب جسم پدر رفت، با وی معانقه کرد و با صدای بلند گریست، سپس به سویی رفت و با کنار زدن

مقداری کمی خاک قبری آماده ظاهر شد، به تنهایی پدر را در قبر گذاشت و فرمود: با من کسی هست که مرا کمک

کند و بعد از هموار کردن قبر، روی آن نوشت: «هذا قبر الحسین بن علی بن ابی طالب الّذی قتلوه عطشاناً غریباً»؛

این قبر حسین بن علی بن ابی طالب است، آن حسینی که او را با لب تشنه و غریبانه کشتند.

پس از فراغت از دفن پدر به سراغ عمویش عباس ـ علیه السّلام ـ رفت و آن بزرگوار را نیز به تنهایی به خاک سپرد.

سپس به بنی‌اسد دستور داد تا دو حفره آماده کنند، در یکی از آنها بنی‌هاشم و در دیگری سایر شهیدان را به خاک

سپردند، نزدیک‌ترین شهیدان به امام حسین ـ علیه السّلام ـ فرزندش علی اکبر ـ علیه السّلام ـ است؛ امام صادق ـ

علیه السّلام ـ در این باره به عبدالله بن حمّاد بصری فرموده است: امام حسین ـ علیه السّلام ـ را غریبانه کشتند، بر او

می‌گرید کسی که او را زیارت کند غمگین می‌شود و کسی که نمی‌تواند او را زیارت کند دلش می‌سوزد برای کسی

که قبر پسرش را در پایین پایش مشاهده کند.

بنابراین به نظر می رسد گوشه های اضافی ضریح مطهر امام حسین(ع) محل دفن پسر بزرگ ایشان یعنی حضرت

علی اکبر(ع) باشد و محل دفن نوزاد شش ماهه اباعبدالله الحسین(ع) یعنی علی اصغر(ع) نیز روی سینه پیکر مطهر

امام حسین(ع) باشد.