ریحانه

در روزها و ماه های اخیر بحث پیرامون شبکه های ماهواره ای خارج از کشور، آسیب های اجتماعی- فرهنگی آن برای جامعه

وراهکارهای مقابله با تاثیرات مخرب آن، از مسائل مهم و اساسی مورد بحث در میان اندیشمندان، سیاسیون و به خصوص مجریان

نهادهای دولتی ذیربط بدل شده است.

 ابعاد و اثرات کوتاه مدت و دراز مدت ماهواره به عنوان یکی از فراگیرترین و موثرترین وسایل ارتباط جمعی، همیشه دارای اهمیت بوده اما

با گذشت زمان و تغییرات اساسی در شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور و جهان، هرروز به این ضرورت افزوده می شود. اگر در

گذشته فقط چند شبکه ماهواره ای فارسی زبان مانند بی بی سی یا صدای آمریکا با جهت گیری و اهداف سیاسی خاص و هدایت

شده از سوی دولت های انگلیس و آمریکا وجود داشت؛ اما در چند سال اخیر شبکه های با اهداف کاملا متفاوت مانند من و تو1 و2،

فارسی one،pmc و… بوجود آمده اند و در مدت زمان بسیار محدود مخاطبان بسیاری در بین مردم وبه ویژه کانون های خانوادگی به خود

اختصاص داده اند.

بنابراین جنگ نرم رسانه ای بر ضد جامعه ایرانی در ظاهر و محتوا گسترده تر شده و ابعاد بسیار وسیعی پیدا کرده است. شبکه های

کمتر سیاسی جدید بیشتر به مسائل فرهنگی - اجتماعی تکیه کرده و خانواده و روابط انسانی به عنوان بزرگترین سرمایه جامعه را

هدف قرار داده اند. به عنوان مثال برخی از شبکه های ذکر شده با پخش فیلم و سریال های شبانه روزی اهداف زیر را دنبال می کنند:

- ترویج خانواده های بی سامان و لجام گسیخته در مقابل ساختار سنتی خانواده

- ترویج و عادی جلوه دادن خیانت زن به همسرر و البته شوهر به زن

- بی اهمیت جلوه دادن احترام به والدین

- عادی جلوه دادن رابطه جنسی دختر و پسر قبل از ازدواج تا حد باردار شدن دختر خانواده

- هویت زدایی از مفهوم خانواده به عنوان کوچکترین واحد اجتماعی مستقل و مؤثر

- عادی جلوه دادن سقط جنین برای دختران قبل از ازدواج به عنوان راه حلی طبیعی برای رفع دلهره های احتمالی در روابط جنسی دختر و پسر

- تعصب زدایی از کانون خانواده و ترویج بی تفاوتی نسبت به حریم خانواده

- ترویج مفهوم زندگی با دیگران به جای ازدواج ( جالب است بدانیم این مفهوم سالهاست در برخی تولیدات روتین تلویزیونی خودمان

هم تبلیغ می شود).

- ترویج فمینیسم و کم رنگ کردن نقش مرد در جامعه در حد کسی که تنها جهت رفع نیازهای جنسی زن خلق شده است!

- مخدوش نمودن رابطه فرزندان پسر و دختر در خانواده

- افزایش تأثیر پذیری جنسی و خشونت در جوانان و نوجوانان بخصوص از طریق پخش موزیک ویدئوهای خاص

- پی ریزی و ایجاد آمادگی ذهنی تفکر شیطان پرستی در نوجوانان و جوانان

درمورد بحث ماهواره، چند سوال اساسی وجود دارد: شبکه های ماهواره ای فرصت هستند یا تهدید؟ بایستی از آنها استفاده کرد یا

استفاده آز آنها غیر قانونی است و باید ممانعت به عمل آید؟در عصر ارتباطات و دهکده جهانی بهترین روش مقابله و مواجهه با ماهواره و

پیامدهای آن چیست؟

سوال و بحث اساسی این است که با وجود ممنوعیت قانونی وجود و استفاده از ماهواره در جامعه ایران، در حال حاضر شبکه های

ماهواره ای حده اقل در تهران و کلان شهرها، با استقبال بسیار زیادی مواجه شده و استفاده از آن روز به روز بیشتر می شود ؛بطوریکه

مسولان و سازمانهای مسئول را به فکر چاره اندیشی برای حل مشکل انداخته است. مثبت یا منفی بودن اهداف و کارکرد های شبکه

های ماهواره ای و بودن یا نبودن آنها خود موضوع مفصلی است اما در حال حاضر و در جامعه ایران براساس مصوبه مجلس شوراي

اسلامي در 23 بهمن ماه 1373، ورود، توليد، نصب، نگهداري و استفاده از تجهيزات ماهواره اي ممنوع است. اگر بپذیریم که ماهواره

تهدیدی کاملا جدی و ابزارجدیدی است که دشمنان و استکبار جهانی با اهداف دقیق ، برنامه ریزی و هزینه های میلیونی، برای آسیب

زدن بر بنیان های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی جامعه ما طراحی کرده اند؛ بهترین راهکار و روش مقابله با آن کدام است. تاکنون راه

حل عملي براي اين معضل صورت نگرفته و در حد پيشنهاد راه هايي ارائه شده است .

در سال های گذشته و حتی در چند روز اخیر اخبار مختلفی از سوی نهاد های انتظامی و دیگر سازمان های ذیربط مبنی بر جمع آوری

ماهواره ها مطرح شده است.به جز جمع آوری، وضع جرائم سنگین و مجازات های دیگر مهمترین پیشنهاد و تنها راهکار عملی شده به

صورت ناقص و گهگاه در سالیان گذشته بوده است که به اعتقاد نگارنده این بدترین و ناکارامد ترین روش مواجهه با این پدیده است که به

جز دامن زدن به نارضایتی بخشی از مردم وبدبین کردن آنها به نظام و ترغیب بیشتر جامعه به برنامه ها و شبکه های ماهواره ای کارکرد

دیگری نخواهد داشت. این بدان معنا نیست که بحث آسیب شناسی ماهواره ، ابعاد و راهکارهای مقابله با آن را رها سازیم و بالعکس

از ضرورت پرداختن علمی و غیر احساسی و کارشناسانه با این پدیده بسیار حساس و جدی حکایت دارد.

قبل از پرداختن به هر بحثی بایستی به این سوال پاسخ داد که چرا شبکه های ماهواره ای خارجی با چنین استقبالی مواجه شده اند و

از سویی شبکه های ملی داخلی اینقدردر موضع انفعال و ضعف قرار گرفته اند. با تشکیل گرو ههای کارشناسی از رشته های علمی

مرتبط با موضوع نقاط ضعف و قوت و ابعاد مختلف موضوع را بررسی و برای حل آن چاره اندیشی نماییم. چرا برنامه نود به عنوان یک

برنامه ورزشی با زمان پخش در ساعت 5/11 بیش از5 میلیون مخاطب دارد؟

پیشنهادات و راهکارهای عملی

1- برنامه سازی می بایست بر اساس نیاز مخاطب جامعه باشد، در رسانه های معتبر دنیا قضاوت پیام بعهده مخاطب است، در حالیکه

در رسانه ملی پیام به شدت سانسور شده است، با رفع این مساله در حد معقول مخاطبان افزایش پیدا خواهند کرد.

2- بایستی مجوز فعالیت شبکه های خصوصی برای ایجاد رقابت و افزایش مخاطب صادر شود.

رقابت در عرصه رسانه باعث کشش و گرایش مخاطب به رسانه می شود، چنانچه صدا و سیما فرهنگ رسانه های برون مرزی را مغایر با

اصول جامعه می داند باید به تولید فرهنگ در برنامه های خود بپردازد، طبیعتا زمانی که این تولید وجود ندارد تهاجم فرهنگ این رسانه

ها روز به روز افزایش پیدا خواهد کرد .

بنابراین عواملی همچون، محیط بسته، رقابتی نبودن، عمل نکردن براساس نیاز مخاطب، دروازه بانی یک طرفه پیام، آزاد نگذاشتن ذهن

مخاطب در انتخاب، قطره چکانی اطلاعات به مخاطب، باعث روی آوردن مخاطبان به سوی رسانه ها و شبکه های برون مرزی و عدم

استقبال از شبکه های داخلی می شود.(مصاحبه با دکتر محمد احمدی استاد دانشگاه و کارشناس ارتباطات).

بديهي است در مقابل هجوم فرهنگي بايد مقابله فرهنگي صورت گيرد. برنامه سازان فرهنگي و هنري و سازمان هايي مانند صدا و

سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ، سازمان هاي تبليغات اسلامي ، نظام آموزش و پرورش ، نظام آموزش عالي و ديگر ارگان هاي

دولتي بايد در بخش غني سازي و سالم سازي فرهنگ سرمايه گذاري کنند .در مقابل تهاجم فرهنگي بايد فعاليت ، برنامه سازي

،تفريحات سالم و امکانات کافي ايجاد شود . چرا که منع و مقابله تنها راه مقابله نيست

برخی بر این باورند که هر یک از انگشتان پا ، بسته به اینکه در پای چپ هستند یا راست نشانگر خصوصیات خاصی از افراد هستند.شکل انگشت پا چگونگی خصوصیات فرد را به نمایش می گذارد:

پای راست

انگشت بزرگ: خوشحالی

انگشت دوم : آرزو

انگشت سوم: روحیه جنگجویی

انگشت چهارم: ارتباط با دیگران

انگشت کوچک: ترسیدن

پای چپ

انگشت بزرگ: ناراحتی

انگشت دوم: احساسات

انگشت سوم: هوش

انگشت چهارم: محبت

انگشت کوچک: اعتماد

بنابراین اگر انگشت خاصی کوتاه است ،شما در مقایسه با صفات دیگر ، با آن مورد مشکل دارید.

پاهایی با انگشتان تیز عدم تعادل را نشان می دهد. انگشت پاهای گرد در قست بالای انگشت نشان گر همدلی و تمایل به جهت احساسات است و در عین حال انگشت هایی که در قسمت بالا مربع شکل هستند به آن معنی است که گرایش شما به کارهای عملی تر بیشتر است.

انگشتان پایی که به سمت یکدیگر خم شده اند به آن معنی است که فرد از اعتماد به نفس کمی در آن محدوده برخوردار بوده و از اینکه مسئولیتش را بپذیرد می هراسد.  انگشتان کج نشانگر انطباق یافتن سریع با افکار و عقاید دیگران است تا آنکه خودش به شخصه بر روی یک عقیده باشد.

ارتفاع کمان حاصل شده از انگشتان پا نیز از دیگر نشانه های شخصیت شناسی است. آنهایی که کمان بلندتری دارند به طور طبیعی فلسفی ، در زمان لزوم مستقل بوده و تمایل دارند که از تفکر منطقی به ایده های بزرگ نما و پر آب و تاب متمایل شوند. کمان کوتاه و یا بدن کمان به افرادی تعلق دارد که به طور عملی ثابت قدم بوده ولی در عین حال به دیگران وابسته اند.

  امام صادق علیه السلام فرمودند:

                       دوستانتان را به دو خصلت امتحان کنید،پس اگر این دو ویژگی در آنها بود با آنها

                      دوستی کنید وگرنه از آنها دوری کنید!دوری کنید!دوری کنید!

                      مواظبت بر خواندن نمازها در اول وقت،نیکی به دوستان در راحتی و سختی.

                      منبع:اصول الکافی/ج2/ص206

روزی هارون الرشید علیه اللعنه برای تماشا به دار المجانین آمد.بین دیوانگان جوان خوش صورتی

را دید که مودب نشسته است.هارون آمد و در کنار او نشست و از او پرسید مرا میشناسی؟

جوان گفت:آری تو کسی هستی که هر کجای عالم بکسی ظلم شود تو در گناه آن ظالم شریک

میباشی زیرا امروز قدرت جلوگیری از متعدیان دردست توست،اگر از آنها جلوگیری نکنی تا اینکه

ظلم و تعدی نمایند در گناه آنها تو هم شریک میباشی.هارون گفت ای جوان آیا خدای خویش را

میشناسی؟جوان گفت:چطور خدایی که شیشه ی عقل مرا به سنگ زده است نمی شناسم.

هارون از سخنان او تعجب کرد در این اثنا وقت شراب خوردن هارون رسید برای او جام شراب

آوردند هارون شراب را به دست گرفت و به آن جوان تعارف نمود.جوان گفت:خلیفه می خواهد

شراب بخورد تا اینکه مثل من دیوانه شود من که دیوانه هستم چرا شراب بخورم!

     «گر حکم شود که مست گیرند

                                           در شهر هر آنچه هست گیرند»

   منبع:مفاسد شراب،قمار،ربا از دیدگاه اسلام/علی ربانی خلخالی

امام علی علیه السلام فرمودند:

هر چیزی آفتی دارد،که سبب نابودی آن می شود آفت دانش فراموشی و آفت عبادت

ظاهر سازی و آفت اندیشه غرور و آفت بزرگواری خود بزرگ بینی و آفت زیرکی لاف زنی

و آفت بخشندگی زیاده روی و آفت شرم و حیا سستی اراده و آفت بردباری خواری و ذلت

و آفت چابکی ناسزا گفتن است.

                    منبع:بحارالانوار/ج78/ص291