آئین مهر ورزی

اللهم ارزقني فيه رحمه الايتام و اطعام الطعام و افشاء السلام و صحبه

الکرام بطولک يا ملجا الاملين” “خدايا در اين روز مرا ترحم بر يتيمان و اطعام

به گرسنگان و افشاء و انتشار سلام در مسلمانان و مصاحبت با نيکان

نصيب فرما به حق انعامت و بزرگواريت اي پناه آرزومندان”

(1) اللهم ارزقني فيه رحمه الايتام “خدايا روزيم فرما تا در اين روز به يتيمان

ترحم کنم”

یتيم نوازي در اسلام

يتيم نوازي و ترحم بر يتيمان يکي از دستورات بزرگ اسلام مي باشد که بر

مسلمانان واجب است که در اين امر مهم بسيار کوشا باشند چرا که يتيم

به کسي گويند که در ظاهر سرپناه و سرپرستي براي خود نداشته باشند

(يعني هيچ کس نباشد که او را سرپرسي کند مثل پدر و مادر) به طوري

که فقط خداوند حامي و سرپناه او باشد که خداوند حقوق چنين افرادي را

بسيار محترم داشته و بر ترحم به آنان تاکيد مي نمايد. چنانچه حضرت امير

مومنان علي عليه السلام مي فرمايد: “الله، الله بالايتام، فلا تغبوا افواههم

و لا يضيعوا بحضرتکم"(1) “خدارا! خدا را! درباره يتيمان، نکند که آنان گاهي

سير و گاه گرسنه بمانند و حقوقشان ضايع گردد!”

ارزش يتيم

يتيمان با اينکه به ظاهر سرپناه و سرپرستي براي خود ندارند اما خداوند

براي آنان ارزش بسياري قائل است به طوري که در قرآن خداوند (عزوجل)

خطاب به پيغمبر خود مي فرمايد: “الم يجدک يتيما فاوي"(2) يعني “آيا

خداوند تو را يتيمي نيافت که در پناه خود جاي داد” که با توجه به اين آيه

مي بينيم که خداوند پيغمبر خود را به دوران يتيمي اش (که پدر و مادر

خويش را از دست داده بود و سرپناهي جز خداوند نداشت) تذکر مي دهد

تا يادآور شود که چگونه خداوند او را ياري نمود و او را از گزند دشمنان در

امان داشت و به لطف و رحمتش به مقام نبوت برگزيد. تا اينکه پيغمبر نيز

به ياد يتيمان بوده و از آنان دلجويي کند.

در آيه ديگر مي فرمايد: “فاما اليتيم فلا تقهر"(3) يعني “پس تو هم هرگز

يتيمي را ميازار". حال با توجه به اين آيات ما بايد اين نکته مهم را در نظر

داشته باشيم که پيامبر عظيم الشان اسلام هيچ گاه از دستورات خداوند

سرپيچي نکرده و نعمتي از خداي خويش را فراموش ننموده است بلکه

خداوند به پيامبر خود تذکر داده تا همه مردم الگو گرفته و آن دستورات را

اجرا نمايند، چرا که خداوند مي فرمايد: “ولکم في رسول الله اسوه

حسنه"(4) يعني “و براي شما در (خلق و خوي) رسول خدا الگويي

نيکوست” پس از خداوند مي خواهيم که ما را در اين روز ياري نمايد تا

بتوانيم بر يتيمان و بي سرپرستان ترحم نموده تا مشمول رحمت بي

پايانش گرديم…

(2) واطعام الطعام “و به گرسنگان اطعام کنم.”

سفره ميهماني بگسترانيم

در ماه مبارک رمضان يکي از چيزهايي که بسيار اهميت دارد اطعام نمودن

و سفره ميهماني پهن کردن براي فقيران و مستمندان در راه رضاي

خداوند است که از ثواب و منزلت بسيار بالايي برخوردار است، چنانچه

حضرت علي عليه السلام مي فرمايد: “اجود يده! و هو غن ذات الله بخيل!

فمن آتاه الله مالا فليصل به القرابه، واليحسن منه الضيافه"(5) يعني

“دست سخاوتمندي ندارد آن کس که از بخشش در راه خدا بخل مي ورزد!

آن کسي که خدا او را مالي بخشيد، پس بايد به خويشاوندان خود

بخشش نمايد و سفره ميهماني خوب بگستراند” و ما نيز از خداوند مي

خواهيم که در اين روز ما را ياري فرمايد تا در راه رضاي او به فقيران و

مستمندان اطعام کنيم…

(3) و افشاء السلام و صحبه الکرام بطولک يا ملجا الاملين “و افشاء و

انتشار سلام در مسلمانان و مصاحبت با نيکان نصيب فرما به حق انعام و

بزرگواريت اي پناه آرزومندان.”

منظور از افشاء السلام چيست؟

در اينجا منظور از افشاء سلام مي تواند انتشار دوستي و محبت بين

مسلمانان باشد، زيرا هنگامي که دو مسلمان به يکديگر برسند و به هم

سلام کنند، آنگاه است که نوعي امنيت و خوشبيني بين طرفين پيش مي

آيد، چرا که سلام يکي از نامهاي خداوند است و هرجا که نام خداوند در

ميان باشد آنگاه است که همه با آرامش با يکديگر روبرو مي گردند، به

طوري که حضرت علي عليه السلام هنگامي که ماموران جمع آوري

ماليات را به سوي مردم فرستادند تا آنچه را حق خداست از آنان بستانند،

در قسمتي در خصوص روش برخورد با مردم چنين فرمودند: “با آرامش و

وقار حرکت کن، تا در ميانشان قرار گيري، به آنها سلام کن و در سلام و

تعارف و مهرباني کوتاهي نکن"(6) که اين هم نشان دهنده آن است که

سلام نمودن بين طرفين نوعي آرامش و امنيت است که به وسيله آن بين

طرفين ايجاد مي گردد.

منظور از صحبه الکرام چه مي باشد؟

منظور از صحبه الکرام، هم کلام و همنشين شدن با اهل کرم و بخشش

است که انسان را به مقامات و درجات عالي مي رساند که ما نيز از

خداوند به حق بزرگواريش مي خواهيم که ما را با کريمان همنشين و از

لئيمان دور سازد. ان شاءالله که تابع باشيم.