عزاداری کردهای سنی مذهب

  از اقوام معدودی که پس از روی کار آمدن صفویه در قرن دهم، بر مذهب خود باقی ماندند، قوم کرد می‌باشد که امروز در استان‌های غربی ایران و عمدتا در کردستان، سکونت دارند. این قوم که دارای اکثریت اهل سنت می‌باشد، در شمال ایران، شرق ترکیه و شمال سوریه نیز جمعیت قابل توجهی از کشورهای یادشده را تشکیل می‌دهد.

اکراد دارای مذاهب گوناگون می‌باشند و شمار اندکی از آنان شیعه و بیشترشان پیرو تسنن و مذهب شافعی بوده و به زبان کردی سخن می‌گویند، که لهجه‌ای از تبار فارسی به حساب می‌آید. شمار بسیاری از سادات حسینی و حسنی در میان کردها زندگی می‌کنند که رابطه خودش را با اهل‌بیت پیامبر از جمله امام حسین علیه‌السلام قطع نکرده‌اند و علی‌رغم داشتن مذهب تسنن به عاشورا و سوگواری در محرم وفادار مانده‌اند.

کردها، به ویژه در کردستان، با آغاز ماه محرم به احترام امام حسین علیه‌السلام ، مجالس عروسی و مراسم جشن را تعطیل می‌کنند. زنان کرد از اول تا پایان محرم، سرمه به چشم نمی‌زنند و در شهر سنندج (مرکز کردستان) مردم در شب عاشورا به مقبره امام‌زاده پیر عمر می‌روند و تا پاسی از شب با روشن کردن شمع به دعا و ذکر می‌پردازند. برخی کردها در ماه محرم به نذر و نوشتن شکایات به حضرت ابوالفضل و توسل به آن حضرت اشتغال دارند.

ادبیات مردم کرد نیز آیینه دلدادگی آنان به اهل‌بیت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله و یاداور ریشه داشتن محبت این خاندان از جمله عزاداری برای امام حسین علیه‌السلام در میان آنان است. یکی از شاعران دلسوخته اهل‌بیت علیهم‌السلام رضا طالبانی کرکوکی است که برای سیدالشهداء چنین سوگ سروده‌ای به جای گذاشته است:

لافت از عشق حسین است و سرت بر گردن است عشق بازی سر به میدان وفا افکندن است
گر هوا خواه حسینی ترک سر کن چون حسین شرط این میدان به خون خویش بازی کردن است
از حریم کعبه کمتر نیست دشت کربلا صد شرف دارد بر آن وادی که گویند ایمن است…
مولوی تایجوزی نیز با همه باوری که نسبت به خلافت خلفای راشدین دارد، آن را با محبت اهل‌بیت علیهم‌السلام برابر ندانسته و دلگیری و اندوه خود را از اینکه خلافت به حضرت علی در آغاز سپرده نشد، این‌گونه بیان می‌کند:

و زآن سوی وطن هجرت نمودم خلافت از علی دانسته بودم…
به تأثیر محمد میر اکمل خلافت چون به عثمان شد محول
دل خویشان ما را پر زخون کرد به خویشاوند خود نعمت فزون کرد.
قصاید و سروده‌های مزبور بخشی از ناله‌ها و عزاسروده‌های مردم اهل سنت کُرد برای اهل‌بیت پیامبر علیهم‌السلام و ابراز ارادت به خاندان پاک رسالت می‌باشد. این سروده‌ها مانند سروده‌های شاعران سایر نقاط جهان اسلام، نشانگر عزاداری مکتوب نخبگان اهل سنت مناطق مزبور از سویی و داشتن زمینه و پیشینه مردمی از سوی دیگر می‌باشد و نشان می‌دهد که مردم کرد سنی مذهب دارای چنین گفتار و رفتار بوده‌اند.