قرآن، نسخه اي است كه حقيقت آن اقيانوسي بيكران و رسيدن به اعماق آن جز براي راسخون در علم و ائمه هدي (ع) ميسر نيست.

تاثير شگرف اين نعمت الهي در درمان دردها تا جايي است كه برخي از كشورها براي درمان بيماريهاي رواني به آن روي آورده اند. مقاله

حاضر كنكاشي است پيرامون تاثير قرآن در درمان انواع بيماريها كه با هم آن را از نظر مي گذرانيم.

                            سالها دل طلب جام جم از ما مي كرد    آنچه خود داشت ز بيگانه تمنا مي كرد

 از ابتداي آفرينش، بشر در پي سايباني براي رسيدن به آرامش مي گردد. براي آدمي، كنجي كه در آن آرامش سيطره يافته باشد از

سيطره بر عالم ناآرام خوشايندتر است. او همواره به دارويي براي شفاي دردها و آلام روحي خويش محتاج است. اين ميل در زمانهاي

مختلف به طرق گوناگون مورد توجه قرار گرفته است، بگونه اي كه خاستگاه بسياري از جرياناتي كه روان آدمي را مورد هدف قرار داده

اند، وجود همين كشش باطني در وي بوده است. جرياناتي كه گاه راه به ملكوت وجودي انسان دارند و عزت و آرامش حقيقي را برايش

به ارمغان مي آورند و گاه او را به حضيض حيراني و ذلت مي كشانند و بن بستهايي بي بازگشت را ثمره تلاشهاي ناميمونش مي

نمايند. بي ترديد در ميان خيل كثير جريانات معنوي اي كه ادعاي انحصار ويژه شاهراه سعادت و آرامش را براي خود دارند آنهايي موثق

ترند كه از عقبه و پيشينه روشنتر و مطمئن تري برخوردار بوده و پديدآورندگانش، خود در منتهاي آرامش و عزت باشند؛ بگونه اي كه هيچ

عامل داخلي و خارجي اي نتواند موجب به وجود آمدن ذره اي ناآرامي، دشواري و ذلت در وجود آنها شود. كه اين امر يعني رسيدن به

اوج آرامش، عزت و سعادت درجهان پيچيده و پر اسراري كه آگاهي از لايه هاي پيدا و پنهانش جز براي وجودي كه احاطه كامل بر تمامي

ابعاد آن داشته باشد ميسر نيست. همان وجودي كه تغيير در ذات و صفاتش محال بوده و از تمامي ابعاد مادي و معنوي ديروز، امروز و

فرداي موجودات آگاهي داشته و بر آنها مسلط و محيط است.

 آري، از آنجا كه هر سازنده اي خود بيش از هر فرد ديگري به مختصات، ويژگي ها و نيازهاي آنچه ساخته است آگاه است لذا يقيناً

برنامه، نسخه و دستورالعمل هايي را هم كه به آفريده خويش تجويز و پيشنهاد مي كند از تمامي نسخه هاي ديگر مفيدتر و موثرتر

است. يگانه آفريدگار عالم و آدم، از آنجا كه از آفرينش خود هدفي والارا دنبال مي كند لذا به جهت هرچه بهتر و كاملتر رسيدن به آن هدف

عالي، مجموعه برنامه هايي را از طريق برگزيدگان و پيامبران خويش بر آفريده هايش عرضه كرده و نسخه نهايي و كمال يافته آنرا به

عنوان آخرين كتاب انسان ساز و الهي به همراه آخرين رسول خويش حضرت محمد مصطفي (ص) به تمامي بشريت ارزاني داشته است

تا با تاسي و پيروي از آن به نهايت كمال يافتگي، عزت و آرامش دست يابند.

قرآن، دواي دردها:

 قرآن، نسخه اي كه حقيقت آن، اقيانوسي است بيكران كه رسيدن به اعماقش جز براي ائمه هدي عليهم السلام ميسر نيست و غير از

معصومين كسي را توان دست يابي به كنه و ذات اين كتاب آسماني و آياتش نمي باشد.

 آنچنان شفا و آرامشي در نهاد اين تحفه آسماني نهفته است كه آفريننده اش خود درباره آن چنين مي گويد:

«و ما آنچه از قرآن فرستاديم، شفاء و رحمت براي اهل ايمان است» (الاسراء 82)

قرآن براي مراتب تكامل بشر روشهاي خاصي دارد. آنان كه بر سر سفره علم و هدايت ائمه معصومين عليهم السلام، اين حاملان قرآن

قرار مي گيرند مي توانند اين روشهاي خاص قرآن را در زندگي خود پياده كنند و روح و روان و جسم و جان خود را با قرآن سيراب نمايند.

 اميرالمومنين (ع) مي فرمايند: «درمان تمام دردها در قرآن وجود دارد، قسم به آن كسي كه پيامبر را برانگيخت و خاندانش را گرامي

داشت درمان سوختن، غرق شدن، دزد، گريختن حيواني از صاحبش، يا گمشده اي ، يابنده فراري، همه و همه درمانش در قرآن است،

از آن بپرسيد تا از قرآن جواب دهم.»

همچنين پيامبر (ص) فرمودند: هر كس درمانش را از قرآن كريم نگيرد خداوند او را شفا نمي دهد. و فرمودند كه هر كس با اعتقاد كامل،

سوره حمد را بر مرده بخواند هر آينده زنده خواهد شد. امام باقر عليه السلام نيز مي فرمايند: في القرآن شفاء من كل داء (درمان هر

دردي در قرآن كريم وجود دارد.)

تاثير معجزه آساي صوت قرآن:

اگر چه از نزول اين كتاب هدايت و انسان ساز و داروي آرامبخش آسماني، بيش از هزار و چهارصد سال مي گذرد اما آدمي همچنان به

ابعاد گسترده و اعجاز تاثيرگذاري آن در مسائل مختلف پي نبرده و هر از گاهي به كشفياتي در يكي از عرصه هاي علمي و… به وسيله

قرآن دست مي يابد. شايد بتوان گفت پي بردن به خاصيت آرامبخشي و درمان گري در زمينه هاي گوناگون، يكي از مهمترين كشف

هاي كساني است كه شايد حتي به اين كتاب آسماني باور ديني نداشته باشند.تاثير شگرف اين نعمت الهي در درمان دردها تا جايي

است كه برخي از كشورها و مجامع دنيا براي درمان بيماري هاي روحي و جسمي بيماران به دعا و قرآن روي آورده اند. بگونه اي كه هم

اينك به لحاظ علمي نيز ثابت شده است كه شنيدن صوت قرآن كريم، مي تواند تنش هاي رواني را در انسان كاهش دهد. بر اساس

تحقيقات صورت گرفته در آمريكا ثابت شده است، گوش كردن به صوت ترتيل قرآن كريم، تغييرات فيزيولوژيكي در سيستم عصبي انسان

ايجاد مي كند و تنش هاي شديد روحي را كاهش مي دهد. تاثير آرام بخش شنيدن قرآن كريم در افراد عصبي و پرتنش به حدي است كه

97 درصد اين مشكلات كاهش مي -يابد. جالب تر آنكه اين نتايج مثبت در حالي به دست آمده است كه بسياري از اين افراد حتي با زبان

عربي آشنا نبوده و متوجه مفهوم آيات نمي شدند.در همين راستا، پايگاه اينترنتي «ميدل ايست آن لاين» هم گزارش داد، كساني كه

تسلط به زبان عربي ندارند نيز با شنيدن آيات قرآن به آرامش مي رسند و اين به علت تاثير فيزيولوژيكي آن بر سيستم عصبي آنهاست.

 همچنين در يك تحقيق صورت گرفته درباره اثر صوتها بر روي موجودات، معلوم شده است كه اصوات، تاثير مستقيمي بر سلولها و بافتها

دارند،بنحوي كه در ميزان زيبايي شكل آنها نقش آفريني مي نمايند. بطور مثال نتايج حاصل از قرارگرفتن مولكولهاي آب در برابر آهنگهاي

پاپ و كلاسيك و همچنين صوت قرآن، نشان داد كه آن دسته از مولكولهايي كه در برابر صوت قرآن قرار داشتند از شكل و چينش زيباتري

برخوردار شده اند. حال اين سوال مطرح مي شود: در حالي كه حدود هفتاد درصد حجم بدن آدمي از آب تشكيل شده است، تاثير صوت

قرآن بر ميزان زيبايي و نحوه شكل گيري آن تا چه اندازه خواهد بود؟

 مفهوم قرآن درماني:

 قرآن درماني عبارتست از كاربرد قرآن در تامين، حفظ و بهبود سلامت جسماني و رواني؛ در واقع قرآن درماني كاربرد منظم قرآن است به

طوري كه «قرآن درمانگر» مستقيما در يك محيط درماني با استفاده از قرآن- صوت، مفاهيم و…، آن- تغييرات، مدنظر را در عواطف و رفتار

و… «درمانجو» ايجاد مي كند.

بطور خلاصه در قرآن درماني با استفاده از قرآن به افرادي كه داراي مشكلات گوناگون هستند به منظور دستيابي به بهداشت رواني و

جسمي، كمك مي شود. قرآن درماني در درمان افرادي كه ناتواني هاي مختلفي از جمله عقب ماندگي ذهني، تاخيريافتگي رشدي،

معلوليت جسمي، بيماري رواني، ناآرامي هاي روحي و… دارند به طور معجزه آسايي موثر است.

 «قرآن درمانگر»، اهداف و مقاصد را براساس نيازهاي خاص «درمانجو» دنبال مي كند. شيوه هاي مختلفي براي پيشبرد اين اهداف

وجود دارد. براي مثال، خواندن قرآن با شيوه قرائت مجلسي مي تواند به افراد مبتلابه بيماري آلزايمر كمك كند تا حافظه درازمدتشان را به

كار اندازند؛ همچنين همخواني قرآن با همسالان يا درمانگر مي تواند مهارتهاي ميان فردي را افزايش دهد و كاركردهاي اجتماعي را

بهبود بخشد. از همه مهمتر اينكه افراد احساساتشان را در روشي مطمئن و آرامش بخش بوسيله قرائت، گوش كردن، درك مفاهيم و…

قرآن بيان مي كند و از تاثيرات شگرف آن بهره مند مي شوند. البته قرآن درماني فقط در خدمت افرادي كه داراي انواع مختلف ناتواني ها

هستند به كار برده نمي شود، بلكه درشرايط مختلف پزشكي نيز سودمند است؛ از جمله كاهش فشار رواني يا درد، زايمان،

توانبخشي بيماران سكته اي و مبتلايان به بيماري پايانه (بيماري هايي كه علاج ناپذيرند و مرگبار هستند مانند ايدز و…) البته مسئله

عمده اي كه در اينجا براي درمانگر مطرح است كاهش درد و تحمل آن در شيوه درمان و يا كمك به بيمار براي دستيابي به كاركردهاي

بهينه است.قرآن درماني در حال رشد فزاينده اي در كشورهاي مختلف جهان و بويژه درسالهاي اخير است و همواره بر اين امر تاكيد

گرديده است كه اساساً قرآن در درمان اشخاص مبتلابه وضعيت هاي مختلف پزشكي كارايي بسياري دارد.

چيستي قرآن درماني:

 برخي معتقدند كه امراض، نتيجه عدم هارموني در وجود فرد است و قرآن با قدرت معجزه آساي خود مي تواند با برگرداندن هارموني و

نظم در بدن و روح، سلامتي را براي فرد مورد نظر به ارمغان آورد.پژوهشهاي انجام شده نشان مي دهد كه غده تالاموس به عنوان

مهمترين غده در مغز انسان، محركهاي صوتي را به وسيله سيستم هاي عصبي دريافت و در كنار حافظه و تخيل به آنها پاسخ مي دهد.

غده هيپوفيز نيز كه از غده تالاموس فرمان دريافت مي كند به محركهاي صوتي پاسخ مي دهد و موجب بروز ترشحاتي مي شود كه

نتيجه آن آزادسازي ماده آرام بخشي به نام آندروفين خواهدبود. با توجه به اينكه مهمترين اثر ماده مزبور، تسكين درد در انسان است به

سادگي مي توان به ارزش قرآن درماني پي برد كه عملاموجبات آزادسازي ماده آندروفين را فراهم مي سازد.همان ماده اي كه علاوه بر

تسكين درد باعث انبساط و شادي در انسان مي شود. صوت انسان مي تواند به ميزان قابل توجهي در تسكين و تقليل وضعيت بحراني

بيماراني كه در بخش آي سي يو بستري شده اند نيز تاثير داشته باشد. زيرا ثابت شده است كه سيستم اعصاب انسان به محركهاي

صوتي با فراز و فرودهاي منظم، پاسخ مثبت مي دهد. قرآن درماني يك فرآيند فعال است. درقرآن درماني، انتظار مي رود كه قرآن ما را

دربرگرفته و در تمام وجودمان جريان پيدا كند.نكته حائزاهميت در قرآن درماني تمركز و انديشه در مورد آن چيزي است كه «قرآن درمانگر»

براساس مفاهيم قرآني، درمانجو را به آن متوجه مي سازد. بايد درنظر داشت كه «انرژي مثبت در پي انديشه مثبت مي آيد» و هرجا فكر

و تمركز باشد انرژي هم وجود دارد. براي بهتر گوش دادن به قرآن دو مطلب را بايد به خاطرسپرد:

1-صداي قرآن در حدي باشد كه شما با آن راحت هستيد.

 2-خودتان را تسليم قرآن كنيد.

كاربردهاي قرآن درماني:

 پيش از هرگونه اقدامي در راستاي زمان، مي بايست به تهيه برنامه اي مشخص براي درمانجو پرداخت و دربرنامه ريزي براي افراد

مختلف بايد به چهار مرحله كلي توجه داشت:

1- تعريف مشكل درمانجو يا زمينه نياز وي

2- فراهم كردن هدفي براي درمانجو كه به رفع مشكل يا نياز او كمك كند

3- برنامه ريزي مناسب فعاليتهاي قرآني

4- تكميل روش ها و فعاليتها و ارزشيابي واكنش هاي درمانجو

مشاهدات و تجربيات فراوان، نشان داده است كه كاربرد قرآن در درمان انواع ناتواني ها موثر است.

بطور مثال براي افراد عقب مانده مي توان آيات مربوط به رفتارهاي اجتماعي و… را نوشت و با كمك به حفظ كردن آنها، ايشان را در ياد

گرفتن آن رفتارها و اعمال ياري كرد. در واقع در اين روش با تطابق دادن اعمال فرد با آيات، به هرچه بهتر ملكه شدن رفتارهاي صحيح در

وي كمك مي شود.

همچنين افرادي كه در ارتباط كلامي مشكل دارند با قرائت قرآن در دستگاهها و به شيوه هاي مخصوص مي توانند در شمرده تلفظ كردن

اصوات، گفتار مورد نياز و مهارت در تشخيص لغات، رشد و تمرين كنند. نواي آهنگين و موزون قرائت قرآن نيز مي تواند تقويت جريان تكلم

را در اختلالات گفتاري مانند لكنت زبان آسان سازد. از قرآن براي اشخاص زبان پريش به عنوان روشي براي برقراري رابطه كلامي مي

توان استفاده كرد. در اين روش جملات كوتاه و آياتي منتخب در نمونه هاي ساده آهنگين، به شيوه قرائت خوانده مي شود. به موازاتي

كه بيماران عبارات و جملات را ياد گرفتند، دستگاهها و آهنگهاي قرائت كمرنگتر مي شوند، اين روش بر پايه اين نظريه قرار گرفته كه وقتي

نيم كره سمت چپ، آسيب مي بيند مي توان به وسيله اغراق در قرائت (دستگاه و آهنگ، با تاكيد بيان كردن و استفاده از جملات و آيات

آهنگين) با كمك نيم كره راست مغز، تكلم را كمك، تحريك و تسهيل كرد. قرآن درماني در درمان معلوليتهاي ارتوپدي نيز مؤثر است. از

قرآن مي توان در چند منظور درماني براي معلولين ارتوپدي استفاده كرد:

1- كاهش حواس پرتي

2- رهايي از تنش ها و حساسيت هاي شديد

3- افزايش احساس ارزش شخصي

و…

از جمله منافع يادگيري قرائت قرآن و همچنين گوش دادن به آن براي معلولين، احساس آرامش و رضايت است. قرائت قرآن همچنين

باعث افزايش احساس ارزش شخصي در معلول و فرد ناتوان شده و اگر به صورت گروهي باشد، رشد اجتماعي شان نيز تقويت خواهد

شد.

تاثير قرآن درماني را در درمان سالمندان نيز مي توان مشاهده كرد. سالمندي معمولابا درجاتي از زوال كاركرد جسمي و ذهني همراه

است كه اين درجات در افراد مختلف متفاوت است. بيشتر افراد مسن خصوصاً آنهايي كه در خانه هاي سالمندان زندگي مي كنند،

علائمي از اختلالات فكري و بدني دارند. بسياري از سالمندان از مشكلات پزشكي اي همچون بيماري هاي قلبي، ديابت، سرطان و يا

فشار خون رنج مي برند. به علاوه عده اي نيز به دلايل عاطفي دچار افسردگي و تنهايي مي شوند.قرآن درماني مي تواند در زمينه

تقويت كاركرد جسمي و روحي اين افراد مؤثر واقع شود و با افزايش اعتماد به نفس در ايشان، انرژي مثبت را تقويت كرده و موجب

آرامش روان و انبساط روح در اينگونه افراد شود.

ناب ترين منبع آرامش:

… و اما قرآن، نابترين منبع آرامش و زلالترين چشمه آفرينش است. تنها كساني به اين اكسير حيات دست خواهند يافت كه با اين كتاب

آسماني يعني قرآن، عجين شوند و روحشان منزلگاه آفتاب جهانتاب كلام وحي گردد.آري، جويندگان راستين آرامش، عزت و سعادت

ابدي، راهي نيكوتر از نوشيدن دمادم اين ساغر آسماني نخواهند يافت؛ چرا كه تنها در سايه سار سقفي كه با انوار قدسي آيات قرآن

خواهند ساخت، مسيري به سوي فردايي جاودانه در نيكويي و خير براي خويش ترسيم مي نمايند.

بي ترديد، جامعه اي كه افراد آن، آرامش و سعادت را از طريق كتاب وحي جستجو مي كنند هيچگاه از تخريب، بي انصافي، دروغ، دزدي،

فساد و… رنج نخواهد برد و همواره شاهد مديران و مردماني از جنس عشق و مهرباني خواهد بود.اين يك حقيقت است كه با جسم و

روحي بيمار و ناآرام نمي توان به ديدار خدا و آرامش واقعي رسيد. آفريننده، خود راه را گشوده و درمان را هديه كرده است.

 قرآن، همان دارويي است كه دوستداران زيارت دوست را آماده ديدار مي سازد.