ریحانه

. شناخت اجمالى قرآن

هدف این كتاب بزرگ هدایت و مخاطب آن «ناس‏» (همه انسان‏ها) است; چنان كه در سوره مباركه ابراهیم مى‏خوانیم: «الَر كِتَابٌ

أَنزَلْنَاهُ إِلَیْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِیزِ الْحَمِیدِ» . محورهاى كلى آیات نهفته در این كتاب

مقدس عبارت است از:

الف) یگانه‏شناسى و معرفى اسما و اوصاف خداوند تبارك و تعالى

ب) معادشناسى و معرفى حیات اخروى در مراحل و منازل مختلف مرگ، عالم بزرخ، قیامت كبرا و بهشت و جهنم.

حدود یك سوم از آیات قرآن كریم به این محور اختصاص یافته است . این امر اهمیت و نقش ویژه مباحث معادشناسى در فرآیند هدایت و

سعادت را مى‏نمایاند.

ج) دعوت به تهذیب نفس و تطهیر باطن: این امر شرط رسیدن به هدایت، یعنى خروج از ظلمات به سوى نور و تقرب الى الله، به شمار

مى‏آید.

د) قصص انبیا و اولیا: این بخش از آیات پیام‏ها و معارف فراوان دارد و دقت در آن‏ها انسان را با فراز و فرودهاى مسیر كمال و روش‏هاى

پیروزى در این راه آشنا مى‏سازد.

هـ) سرگذشت جنگ‏ها و برخورد كفار با اهل ایمان.

و) آیات احكام:

در این بخش از آیات به كلیات احكام و وظایف عملى یك فرد مسلمان (عبادات، معاملات و اجتماعیات مثل نماز و روزه و خمس و جهاد و

بیع و نكاح) اشاره شده است و تفصیل و جزئیات آن در سخنان پیامبر اكرم و ائمه اطهار(علیهم السلام) تبیین مى‏گردد.

2 . ابزار و شرایط استفاده از قرآن

براى برخوردارى از فهم و توان تفسیر قرآن، آگاهى از ادبیات عرب، طرح سؤال، تفكر و تدبر در آیات، توجه به آراى مفسران و از همه مهم‏تر

طهارت دل و تهذیب نفس از آلودگى ضرورت دارد.

در این میان، طرح سؤال بهترین شیوه براى به دست آوردن ظرافت‏هاى آیات الاهى است . باید از چینش الفاظ آیات، انتخاب واژه‏ها و

ترتیب آیات پرس و جو كنیم یا با طرح سؤال‏هاى كلى در جست و جوى پاسخ آن از قرآن برآییم; براى مثال در جست و جوى این باشیم

كه خداوند چگونه شگردهاى شیطان را در قرآن بیان كرده است و با این نگاه در آیات الاهى تدبر كنیم.

بعد از طرح سؤال، مهم‏ترین مساله «بردبارى و حوصله‏» در پاسخ‏یابى است . نباید در یافتن پاسخ شتاب ورزید و بدون رعایت قواعد ادبى

و لغوى و قرائن و شواهد چیزى را به قرآن نسبت داد; زیرا خطر تفسیر به راى همواره وجود دارد.

توجه به آرا و نظرهاى مفسران نیز بسیار مهم است; زیرا مى‏توانیم برداشت‏هاى خود را با آراى آن‏ها مقایسه كنیم و نقاط ضعف و قوت

را دریابیم . «طهارت دل‏» اساسى‏ترین نقش را در فهم قرآن دارد; زیرا اندیشه ما تحت الشعاع آن قرار مى‏گیرد . قرآن خود از این حقیقت

پرده برداشته و تصریح مى‏كند كه «لَّا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ» . همان گونه كه از نظر شرع بدون طهارت دست زدن به خطوط قرآن ممنوع

است، از جهت تكوینى نیز كسى كه طهارت و صفاى دل ندارد، به شناخت دقیق قرآن دست نمى‏یابد .

براساس روایات اهل بیت(ع)، امور زیر انسان را از فهم درست آیات الهى باز مى‏دارد: غررور علمى و خودبینى، آراى باطل و عقاید

نادرست، گناهان و خصلت ناشایست.

3 . رعایت آداب

انسان به عملى كه برایش لذت بخش باشد، اشتیاق دارد و از آن بیش‏تر بهره مى‏برد . رعایت آداب تلاوت قرآن موجب شیرینى و

جذابیت‏بیش‏تر عمل مى‏گردد . بخشى از این آداب ظاهرى و بخشى معنوى است .

الف) تحصیل طهارت كه همان وضو گرفتن و مسواك زدن است . پیامبر گرامى اسلام مى‏فرماید: «نظفوا طریق القرآن قیل یا رسول

الله و ما طریق القرآن قال افواهكم قیل بماذا؟ قال بالسواك‏» .

ب) پناه بردن به خدا از شر شیطان و برداشت‏هاى ناصواب; «فاذا قرات القرآن فاستعذ بالله من الشیطان الرجیم‏» .

ج) جارى ساختن «بسم الله الرحمن الرحیم‏» بر زبان .

د) تعظیم و احترام: از جمله آدابى كه در استفاده از قرآن تاثیر دارد، عظیم شمردن قرآن است; به این معنا كه حساب ویژه‏اى را براى آن

باز كرده، قرآن را نظیر كتاب‏هاى معمولى ندانیم . توجه به این حقیقت كه آیات و سوره‏ها سخن چه كسى است، حامل آن كیست،

حافظ آن كیست، شارحان و مفسران آن كیانند، از عواملى است كه به بزرگداشت و تعظیم قرآن مى‏انجامد .

هـ) نظر تعلیم و تعلم داشتن: تلاوت قرآن ثواب‏هاى فراوان و پاداش‏هاى ارزشى دارد; ولى باید تعلیم و تعلم را نیز فراموش نكرد و با آن

هدف به قرآن روى آورد .

و) حضور قلب و خشوع: چند لحظه تمركز در یاد خدا، رهاسازى خود از درگیرى‏هاى ذهنى و انتخاب زمان و مكان مناسب براى تلاوت

قرآن در دستیابى به حضور قلب بسیار سودمند است .

ز) تفكر و تدبر در آیات .

ح) تطبیق آیات بر خود و جبران كمبودها و درمان دردها: براى مثال وقتى آیات ویژگى‏هاى اهل ایمان را تلاوت مى‏كنیم، باید به خود

بیندیشیم و وضعیت‏خویش را با شاخص‏هاى قرآنى بسنجیم . از خداوند توفیق بیش‏تر بخواهیم و شاكر باشیم .

4 . موانع فهم قرآن

براساس روایات اهل بیت (ع)، امور زیر انسان را از فهم درست آیات الهى باز مى‏دارد:

الف) غررور علمى و خودبینى

ب) آراى باطل و عقاید نادرست

ج) گناهان و خصلت ناشایست

 بي گمان تلاوت به معناي خواندن و تدبر در معناي آن در خصوص كتاب هاي آسماني از جمله قرآن،

مي بايست به عنوان امري روزانه انجام شود؛ زيرا خواندن و تدبر در آيات قرآن افزون بر ايجاد شناخت

نسبت به هستي، فرمان هايي را نيز به خواننده منتقل مي كند كه بر پايه آن مي تواند به سعادت

دنيا و آخرت دست يابد و زندگي خويش را به درستي مديريت نمايد.

به ويژه آن كه قرآن از سوي خداوندي فرو فرستاده شده است كه آفريدگار و پروردگار هستي و

انسان است و خير و صلاح وي را بيشتر مي داند و مي خواهد.

به نظر مي رسد كه قرائت به معناي خواندن مطلق است ولي تلاوت به معناي خواندني خاص

است كه شخص آيات و يا سوره هاي قرآني را پشت سر هم مي خواند. راغب اصفهاني براين باور

است كه تلاوت افزون بر ويژگي خواندن پياپي و پشت سر هم از ويژگي ديگري نيز برخوردار مي

باشد كه عبارت از تدبر در آيات و معاني آن است. بنابراين هر نوع قرائتي را نمي توان تلاوت ناميد.

(مفردات راغب ص167 ذيل ماده تلو و نيز نگاه كنيد كشاف اصطلاحات الفنون و العلوم ج1 ص505

ذيل مدخل التلاوه)

قرآن كريم افزون بر بيان ارزشمندي تلاوت (يونس آيه 61 و صافات آيه3) و توصيه بدان (احزاب آيه 34

) به آثار تلاوت عموم كتب آسماني و آثار تلاوت قرآن و تأثير آن و نيز موانع تأثير و آداب تلاوت اشاره

مي كند. در اين نوشتار بخشي از اين آيات براي تبيين جايگاه تلاوت و ارزش و آثار آن مورد بحث و

بررسي قرار مي گيرد تا انگيزه اي براي تلاوت همراه با تدبر پديد آيد

                        ایام فاطمیه (س) بر تمامی شیعیان مرید آن حضرت تسلیت باد.

    قالت فاطمه الزهرا سلام الله علیها:

                                  خداوند نماز را به منظور دور کردن(انسان)از کبر واجب فرمود.

                                                منبع:البحار/جلد82/صفحه 209

اصول ساده ای كه زنان ، باید در همسر داری رعایت كنند

برای آنكه زندگی زناشوئی از شادی ونشاط لازم برخوردار باشد، زن دربرابر شوهر باید اصولی را رعایت كند. شما خانم محترم در

صورتی كه این اصول را رعایت كنید ، همسر شما شیفته شما خواهد شد و تا آخر عمر عاشقانه دوستتان خواهد داشت . هرگز

فراموش نكنید یك ” پر” را نمی توان با فشار و قدرت به جایی پرتاب كرد ولی همین” پر” را می توان با جریان ساده هوا به هر جایی

فرستاد .

۱- دركلیه موارد معیشت اعم از تملك ودرآمد وغیره ازكلمه ما استفاده نمایید نه من وتو ؛ فراموش نكنید كه اكنون زندگی مشترك شروع

شده دیگرمن وتومطرح نیست.

۲- درمقابل شوهر خود هرچند حق باشما باشد، لجبازی واصرار نكنید.

۳- شوهر خود را بخصوص درمقابل بستگانش تحقیر نكنید. ازتعریف و تمجید بستگان خود درمقابل آنان پرهیز نمایید.

۴- از مخالفت ومشاجره با شوهر خود بپرهیزید.

۵- چنانچه كمك‎هائی ازطرف بستگان شما به شوهرتان شده آنها را به رخ او نكشید.

۶- با دوستان وآشنایان شوهرتان درمعاشرت‎ها بیش ازحد معمول گرم نگیرید.

۷- شوهر خود را درمعاشرت با اقوامش محدود نكنید.

۸ - دررفت و آمد و معاشرت با بستگان شوهر خود پیشقدم باشید.

۹- به بستگان نزدیك شوهر خود (مادرشوهر، پدرشوهر، برادرشوهر، خواهرشوهرو…) بیش از خویشاوندان دیگر احترام بگذارید.

۱۰- زحماتی كه برای پذیرایی خویشاوندان شوهر خود متحمل می شوید به رخ شوهر خود نكشید.

۱۱- چنانچه در آمدی دارید و برای زندگی هزینه می‎كنید آن را بازگو نكنید.

۱۲- از مردان دیگر نزد شوهرتان تمجید نكنید. هیچ مردی را به رخ شوهرتان نكشید و ترجیح ندهید و در گفتار این موضوع را رعایت كنید.

۱۳- برای انجام درخواستهای خود با شوهرتان با خشونت و آمرانه برخورد ننمایید.

۱۴- برای برآوردن نیازمندیهای خود از نظر مادی و غیر مادی امكانات شوهر خود را در نظر بگیرید و او را تحت فشار نگذارید .

۱۵- خود را برای شوهرتان بیارایید و بهترین و تمیزترین لباس خود را در مقابل وی بپوشید.

۱۶- در مقابل شوهر خود با حالت افسرده و اخمو حاضر نشوید .او را در موقع ورود به خانه با لبخند و شاد وخندان استقبال كنید.

۱۷- پس از مراجعت شوهر خود به خانه كارهای خود را حتی الامكان كنار بگذارید ودر حضور او بنشینید و با سخنان خوشایند و با گرمی

با او خداحافظی كنید.