ریحانه

جواني نزد شيخ حسنعلي نخودكي آمد و گفت:

سه قفل در زندگي ام وجود دارد و سه كليد از شما ميخواهم؛

قفل اول اين است كه دوست دارم ازدواج سالم داشته باشم؛

قفل دوم؛دوست دارم كارم پر بركت باشد؛

قفل سوم هم دوست دارم عاقبت به خير بشوم.

شيخ نخودكي فرمود : براي قفل اول نماز را اول وقت بخوان.

براي قفل دوم نمازت را اول وقت بخوان.

و براي قفل سوم نمازت را اول وقت بخوان.

جوان عرض كرد سه قفل با يك كليد!!!!!!!!!!!!!!؟؟؟

شيخ نخودكي فرمود : نماز اول وقت شاه كليد است…

پیشرفت سریع و پیچیده تمدن و در عین حال بی توجهی به ارزش های مذهبی و خانوادگی هر روز بیش از پیش برای

افراد و اجتماع اضطراب های جدید به وجود می آورد. از نظر روان پزشكان، اضطراب با یك احساس منتشر و مبهم

دلواپسی كه اغلب ناخوشایند و بدون دلیل استمشخص می شود كه معمولا با یك یا چند مشكل جسمی همراه می

گردد. از جمله شخص ممكن است علامت های جسمی چون احساس تپش قلب، تنگی نفس و درد قفسه سینه،

خالی شدن سردل، تعریق، سردرد، تكرر ادرار، اسهال، گزگز دست و پاها، لرزش و… را نیز به همراه داشته باشد.

اضطراب، گاهی به شكل طبیعی در اشخاص سالم بروز می كند و گاهی به صورت بیمارگونه و دائمی در می آید كه

نیاز به درمان و مراقبت پزشكی دارد. با اینكه دلایل علمی گوناگونی از دیدگاه های مختلف به عنوان دلایل بروز اضطراب

و تشدید آن ارائه شده است اما همچنان دور شدن از ایمان مذهبی، به عنوان یك عامل مهم در بروز اضطراب نقش

غیرقابل انكاری داردو به این ترتیب نقش پیشگیری كننده و حتی درمانگر مذهب درمورد اضطراب قابل بررسی است.

آرامش حاكم بر روح و روان و در نتیجه آن سلامت جسم اشخاص مذهبی، در مقایسه با آشفتگی روانی و جسمی و

اضطراب لامذهب ها از دیر باز مورد توجه پزشكان بوده است.

به این ترتیب در بعد پیشگیری از اضطراب و برای آرامشدائمی جسم و روان، “نماز” نقش خارق العاده ای را ایفا می

كنددر مورد اضطراب، بد نیست به این نكته اشاره كنیم كه شخص نمازگزار با ایمان به قدرت لایتناهی پروردگاری كهدر

مقابلش كرنش می كند، خود را در مقابل هر عاملیكه قصد به خطر انداختن و ترساندن (و در نتیجه مضطرب ساختن) او

را داشته باشد ایمن می یابد و ضمن تكرار باور اعتقادی خود طی نمازهای پنجگانه یومیه این ایمنی همه جانبه را، به

روان خود تلقین می كند و سرانجام آرامش عمیق را در وجود خود ملكه می سازد.در راستای این موضوع تحقیقات

علمی در برخی كشورهای مسلمان نشان می دهد كه بیماران مضطربی كه در كنار درمان های رایج ضد اضطراب، به

خواندن نماز و قرآن و حتی احادیث نبوی مشغول شده اند، از بهبودی بالاتری نسبت به سایرین برخوردار بوده اند.

گروهی از نویسندگان مسلمان ، كوشیده اند ، در حركات حین نماز اعم از قیام و قعود و ركوع و سجود جنبه هایی از

نرمش عضلانی و ورزش بدنی را بجویند و آن را با نرمش های متداول دیگر كه منجر به استراحت و آمادگی عضلانی می

شوند ، مقایسه كنند . اما دیدگاه ما به آرامش عضلانی ناشی از نماز ، از دریچه دیگری است .

دانش پزشكی امروزه ، به اثبات رسانده است كه اگر شخصی در ساعت حدود 10 شب بخوابد و حدود ساعت 5 صبح

از خواب بیدار شود ( یعنی حدود 7 ساعت خواب ) در ساعت حدود 1 بامداد ، در بدن او برخی مواد شیمیایی شبه

مورفین كه به عنوان گروهی اندورفین ها و آنگفالین ها نامگذاری شده اند ، ترشح می شوند كه این مواد اثر مستقییم

بر روی قسمتهای مختلف بدن از جمله عضلات اسكلتی دارند و منجر به راحتی ( (RELAXATION) عضلانی ، در طول

روز آینده برای فرد می شوند .(1)

اما چنانچه شخص در ساعت حدود 12 شب بخوابد و صبح روز بعد ساعت 10 صبح از خواب برخیزد ( یعنی حدود 10

ساعت خوا ب) اندروفین ها و آنكفالین ها برخلاف حالت گذشته افزایش ترشح كافی پیدا نمی كنند و در نتیجه این امر

، سبب می شود با این كه این شخص حدود 3 ساعت بیشتر از شخص قبلی خوابیده است ، از آرامش و استراحت

عضلانی به اندازه كافی بهره مند نشود . و درست به همین علت است كه هر چه خواب انسان بیشتر ادامه پیدا كند و

مثلا تا ساعت 10 صبح به دراز بكشد ، احساس خستگی و كوفتگی عضلانی پس از آن بیشتر خواهد بود .

و اما فریضه ” نماز ” با اثر درخشان و بی نظیری كه در ایجاد بهداشت خواب دارد ( و به جنبه هایی از آن در شماره های

گذشته اشاره نمودیم ) در این مورد نیز نقش بسیار موثری ایفا می كند . چرا كه ” نماز صبح ” ضمن ایجاد الزام و وجوب

برای سحر خیزی ، انسان را خود به خود به سوی یك آرامش عضلانی ناشی از مواد شیمیایی درونزا سوق می دهد .

بزرگان عرصه علم و اندیشه مانند استاد شهید مرتضی مطهری (ره) نیز برنامه زندگی خود را بر مبنای خوابیدن در

ساعت حدود 10 شب و برخاستن از خواب ، حدود نیم ساعت قبل از اذان تنظیم كرده بودند (2) تا از مواهب خدا دادی

و بی حد و حصر نماز ، حداكثر فیض و بهره را ببرند . خوشا به سعادتشان .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پاورقي:
1. مبحث فشار خون در حاملگی ، تدریس آقای دكتر عبدالرسول اكبریان ـ استاد جراحی زنان دانشگاه علوم پزشكی ایران
2. طهارت روح ( نماز در آثار شهید مطهری ) ـ خاطره آقای علی لاریجانی

سلامت دستگاه ادراري انسان، به خصوص کليه ها، تأثير بینهایت مهمي در ادامه حيات انسان

دارند و بيماري کليوي از دردناک ترين و پر مخاطره ترين، گرفتاري هاي جسمي است.

در اين ميان عفونت دستگاه ادراري که يکي از شايع ترين علل مراجعه بيماران به مطب

پزشکان مي باشد، علاوه بر آن که خود بخود و به تن هاي ي بيماري آزار دهنده اي است،

گاهي سبب بروز بيماري هاي ديگر نيز در بدن انسان مي شود. به عنوان مثال برخي عفونت

هاي دستگاه ادراري مي توانند، گاهي باعث نارسا شدن و از کارافتادگي کليه شوند يا عفونت

کليوي در خون و در نتيجه در تمام بدن پخش شود يا برخي عفونت ها ممکن است به ايجاد

سنگ کليه در بيماران منتهي شوند، که همه اينها نشانه اهميت موضوع است.

ادرار پس از آنکه توسط دو کليه انسان توليد شد، توسط دو لوله موسوم به ” حالب” که کليه

ها را به مثانه وصل مي کنند، به مثانه تخليه مي شود تا بدان وسيله از بدن دفع گردد. حال

چنانچه مثانه به موقع از ادرار خالي نشود، ادرار از مثانه به حالب ها و حتي کليه باز مي گردد و

همين “برگشت ادرار از مثانه به حالب ها، سبب ايجاد استعداد در فرد براي ابتلا به عفونت

کليه مي شود” و به اين ترتيب کساني که در شبانه روز، بنا به هر علتي به ندرت ادرار مي

کنند به طور جدي در معرض خطر هستند. اما در رسايل فقهي توضيح المسائل، يکي از

مبطلات وضو و نماز ، خروج بول و غائط و نفخ کليه (گاهي کليه ها را دردي مي گيرد شبيه به

درد کليه اما شن يا سنگي در کليه ها يا مجاري ادراري وجود ندارد. اطباء سنتي معتقدند

گاهي مقداري از گازها و حباب هاي هواي داخل خون از راه مويرگ ها به کليه منتقل شده و

تجمع تعدادي از آنها در کليه ها حالتي را به نام نفخ کليه به وجود مي آورد)، از بدن انسان درج

شده است و اين موضوع سبب مي شود که شخص نماز گزار و احياناً “دائم الوضو"، براي

پرهيز از ابطال عبادتش به طور معمول و بر حسب عادت ، قبل از وضو ، به تخليه ادرار بپردازد.

(تعبيه توالت در مجاورت وضو خانه مساجد در واقع به منظور پاسخ به اين عادت پسنديده و

سلامت ي بخش صورت مي گيرد).

به اين ترتيب حداقل سه بار، دفع ادرار از بدن، در زمان هاي ي به فواصل مناسب نسبت به

يکديگر و در حدي که براي يک انسان طبيعي لازم است، فرد را در مقابل ابتلا به عفونت هاي

کليه و دستگاه ادراري مصون مي سازد و مي تواند به عنوان نکته اي مهم پيرامون نماز مورد

توجه قرار گيرد.

برخی از کارشناسان معتقدند نماز خواندن تنها غذای روح انسان نیست ,

بلکه جسم انسانها را نیز تقویت می کند و آنها را در مبارزه با مشکلات

روزمره یاری می دهد . وقتی چشمها در حالت نماز ثابت می ماند جریان

فکر هم خود به خود آرام شده و در نتیجه تمرکز فکر افزایش می یابد. ثابت

ماندن چشم باعث بهبود ضعف و نواقصی مانند نزدیک بینی می شود و به

لحاظ روانی این حالت باعث افزایش مقاومت عصبی فرد شده و بی خوابی

و افکار ناآرام را از انسان دور می کند.

ایستادن در حالت نماز باعث تقویت حالت تعادلی بدن شده و قسمت

مرکزی مخچه که محل کنترل اعمال و حرکات ارادی است را تقویت می کند

و این عمل باعث می شود فرد با صرف کمترین نیرو و انرژی به انجام صحیح

حرکات بعدی بپردازد.

نماز قسمت فوقانی بدن را پرورش داده و ستون مهره ها را تقویت کرده و آن

را در حالت مستقیم نگاه می دارد. تقویت احشاء و ماهیچه های شکم ,

حفظ سلامت دستگاه گوارش و رفع یبوست مزمن سوء هاضمه و بی

اشتهایی از دیگر خواص نماز خواندن و رکوع در نماز است. کارشناسان می

گویند در حالت رکوع ماهیچه های اطراف ستون مهره ها منبسط می شود

که در متعادل و آرام کردن سمپاتیک موثر است. مدت زمان خواندن ذکر رکوع

نیزباعث تقویت عضلات صورت و گردن ساق پا و رانها می شودو به این

ترتیب به جریان خون در قسمتهای مختلف بدن سرعت می بخشد.

تنظیم متابولیسم بدن فراهم نمودن زمینه از بین رفتن اکثر بیماری ها از

بدن , کمک به افزایش حالت استواری و استحکام مغز و بهبود ناراحتی های

تناسلی و نارسایی های تخمدان از دیگر خواص رکوع در نماز است. سجده

نیز ستون مهره های بدن را تقویت کرده و دردهای سیاتیک را آرام می کند.

سجده علاوه بر از بین بردن یبوست و سوء هاضمه ,پرده دیافراگم را تقویت

کرده و به دفع مواد زاید بدن به دلیل فشرده شدن منطقه شکمی کمک می

کند.

سجده همچنین باعث افزایش جریان خون در سر شده که این امر با تغذیه

این غدد باعث حفظ شادابی , زیبایی و طراوت پوست می شود. حالات

سجده به واسطه بازشدن مهره ها از یکدیگر باعث کشیده شدن اعصابی

که قسمتهای مختلف بدن را به مغز وصل می کند,شده و این اعصاب را در

یک حالت تعادلی قرار می دهد که این امر برای سلامت انسان بسیار حائز

اهمیت است سجده باعث آسودگی و آرامش در فرد شده و عصبانیت را

تسکین می دهد.

استحکام بخشیدن و تقویت عضلاتپاها و ران ها , کمک به نفخ معده و روده ,

بهبود فتق , از خواص نشستن بعد نماز است. روشن است که نماز فلسفه

خاص خود را دارد که معراج مومن و مایه ی قرب به حق است و آن را باید

فقط برای خداوند تعالی خواند و نه به انگزه فواید و آثاری از این دست, ولی

آگاهی ازاین دست نظرات علمی نیز می تواند برای برخی مفید باشد.

 
پیامبر اكرم (ص) :

وضو كلید نماز و نماز كلید بهشت است .

دانش بشری از سالها پیش حواس انسان را در پنج عنوان ( بینایی ، شنوایی ، بویایی ،

چشایی و لامسه ) طبقه بندی می كند و همین حواس پنجگانه هستند كه رابطه گسترده

انسان و دنیای اطراف او را شكل می دهند .

نظافت صورت : در آیه شریفه 9 از سوره مباركه مائده ، بعنوان یك فرمان لا یتغیر الهی بر عموم

مسلمانان واجب شده است .

در اهمیت نظافت صورت شاید همین نكته كافی باشد كه چهار حس از مجموع حواس پنجگانه

بشری در وابستگی كامل با صورت بسر می برند . تماس آب كه منشأ پاكیزگی و حیات است

و به صورت علاوه بر محاسن متعددی كه از جهت برقراری تعادل ناقل های عصبی در بدن

انسان دارد ( و ما در بحث مربوطه ، به آن خواهیم پرداخت ) از دیدگاه مقابله با آلودگیهایی كه

ممكن است ، در چشم ، بینی ، دهان و پوست صورت و .. ایجاد بیماری كند مهم است .ميگناir

بخصوص كه در آب ، حین وضو ، و همچنین استفاده از شانه و مسواك ذكر شده است .

با این كه دست قدرتمند صنع الهی ، چنان ساختمان گوش و بینی و چشم و .. را آفریده است

كه خود بخود مقاومت بی نظیری در مقابل آلودگی می كنند و روزانه بارها و بارها بدون آنكه

انسان وقوفی پیدا كند ، آلودگیها را از خود دور می سازند ( مثلا در گوش جریان موم ، در بینی

موهای ریز متعدد ، در چشم پلك زدن و اشك و .. ) اما چنانچه آب نیز در شستشوی صورت بكار

برده شود ، ما حصل فعالیت پاك كنندگی اعضای صورت به نتیجه خواهد رسید.

علاوه بر این كه حداقل 3 بار شستشوی صورت هر گونه آلودگی محیطی را نیز از آن خواهد

زدود (1) توجه به این نكته مهم است كه دو راه عمده ابتلا به عفونتها ( دهانی و استنشاقی )

هر دو مربوط به محدوده صورت هستند .

در هر صورت دستور قرآن مبنی بر شستن دستها و صورت قبل از نماز با توجه به این كه اعضاء

معمولا پوشانده نمی شوند ( حتی در مورد حجاب خانمها مورد استثناء واقع شده اند وجه و

كفین ) و در نتیجه با وجود اهمیت آنها از نظر تمركز حس های پنجگانه ، در معرض آلودگی

دائمی هستند ، می تواند حاوی حكمتهای بی شمار باشد ، كه در سطور گذشته با اختصار ،

به مشتی نمونه خروار اشاره شد .

 تاثیر نماز بر بیماری افسردگی

حضرت علی (ع) :

” خداوند هر گاه خیری بر بنده اش بخواهد به او كم خوابی و كم خوری و كم حرفی را تلقین

می كند .”

در مقاله گذشته از تاثیر نماز بر بهداشت خواب به نكته ای اشاره كردیم . حال در ادامه همان

موضوع باید گفت كه دانش پزشكی ظرف چند دهه اخیر موفق به اكتشاف مهمی پیرامون

خواب شده است و آن كشف بخشی مهم در طول خواب انسان به نام خواب REM بوده است .

(1) پس از آنكه حدود 45 دقیقه از به خواب رفتن انسان گذشت ، مرحله REM آغاز می شود و

به مدت كوتاهی حدود 10 تا 15 دقیقه ادامه می یابد .

در طول مرحله REM از خواب ، به طرز اسرار آمیزی تمام عضلات اسكلتی بدن از كار می افتد و

شخص كاملا بی حركت می شود و نوار مغزی شخص به جای حالت خواب ، حالت بیداری

كامل را نشان می دهد . بطوریكه در این حالت مغز از فعالیت بالایی برخوردار است .

در طی REM درجه حرارت بدن و ضربان قلب به طور غیر منتظره بالا می رود و حركات سریعی در

چشمان فرد دیده می شود كه وجه تسمیه این مرحله نیز می باشد ( مرحله حركات سریع

چشم RAPID EYE MOVEMENT) و چنانچه شخص را در این حالت بیدار كنیم به احتمال بسیار

قوی ابراز می كند كه در حال خواب دیدن بوده است . مرحله REM پس از 10 تا 15 دقیقه

متوقف می شود و پس از آن در طول خواب و به طور دوره ای و بطور منظم تكرار می شود . با

این وجود كل دوران R EM در طول یك خواب 8 ساعتی در اشخاص طبیعی 90 دقیقه خواهد بود

و قسمت اعظم آن در ساعات نزدیك به صبح به وقوع می پیوندد.

امروزه دانش پزشكی به اثبات رسانده است كه در بیماری افسردگی یكی از تظاهرات مهم ،

افزایش یافتن طول خواب REM نسبت به میزان طبیعی است . بطوریكه شخص افسرده به

میزانی بیش از سایر اشخاص خواب می بیند . یعنی زمان بیشتری را در مرحله REM بسر می

برد .

از این جهت یك مبنای مهم در تولید داروهای ضد افسردگی ایجاد داروهایی است كه كاهش

دهنده مرحله REM خواب باشند .( از جمله داروهای ضد افسردگی 3 حلقه ای )

علاوه بر این یك روش درمانی جدید برای بیماران افسرده ، بیدار نگه داشتن آنها ، برای كاهش

میزان REM می باشد . زمان نماز صبح كه در سوره مباركه ” اسراء ” با عنوان ” ان قران الفجر

كان مشهودا ” از آن نام برده شده است و مورد تاكید فراوان می باشد . بگونه ای قرار گرفته

است كه سبب كاهش دادن قابل ملاحظه میزان خواب REM در اشخاص می شوود .

همانطور كه خواندید قسمت اعظم خواب REM در حوالی صبح بوقوع می پییوندد و چنانچه

شخص خود را ملزم به بیداری صبحگاهی كند در حقیقت جلوی ورود خود به مرحله قابل

توجهی از خواب REM را گرفته است .

از این جهت بیداری صبحگاهی برای نماز خود به تنهایی می تواند به عنوان واكسنی در

پیشگیری از افسردگی و حتی دارویی در درمان افسردگی مطرح باشد .migna.irلازم به

توضیح است كه خواب REM در حد تعادل برای سلامت و رفع خستگی لازم است اما زیادی آن

منجر به مشكلات مختلف از جمله افسردگی می شود و نقش نماز بعنوان متعادل كننده میزان

REM

 مطرح است .
———————–
پاورقي:

1. در مورد خواب REM و ویژگیهای آن مطلب از : ” روانپزشكی كاپلان ـ سادوك ” ترجمه فارسی

دكتر پور افكار

برخي از كارشناسان معتقدند نماز خواندن تنها غذاي روح انسان نيست , بلكه جسم انسانها

را نيز تقويت مي كند و آنها را در مبارزه با مشكلات روزمره ياري مي دهد . وقتي چشمها در

حالت نماز ثابت مي ماند جريان فكر هم خود به خود آرام شده و در نتيجه تمركز فكر افزايش

مي يابد. ثابت ماندن چشم باعث بهبود ضعف و نواقصي مانند نزديك بيني مي شود و به لحاظ

رواني اين حالت باعث افزايش مقاومتعصبي فرد شده و بي خوابي و افكار ناآرام را از انسان دور

مي كند. ايستادن در حالت نماز باعث تقويت حالت تعادلي بدن شده و قسمت مركزي مخچه

كه محل كنترل اعمال و حركات ارادي است را تقويت مي كند و اين عمل باعث مي شود فرد با

صرف كمترين نيرو و انرژي به انجام صحيح حركات بعدي بپردازد. نماز قسمت فوقاني بدن را

پرورش داده و ستون مهره ها را تقويت كرده و آن را در حالت مستقيم نگاه مي دارد. تقويت

احشاء و ماهيچه هاي شكم , حفظ سلامت دستگاه گوارش و رفع يبوست مزمن سوء هاضمه

و بي اشتهايي از ديگر خواص نماز خواندن و ركوع در نماز است. كارشناسان مي گويند در

حالت ركوع ماهيچه هاي اطراف ستون مهره ها منبسط مي شود كه در متعادل و آرام كردن

سمپاتيك موثر است. مدت زمان خواندن ذكر ركوع نيزباعث تقويت عضلات صورت و گردن ساق

پا و رانها مي شودو به اين ترتيب به جريان خون در قسمتهاي مختلف بدن سرعت مي بخشد.

تنظيم متابوليسم بدن فراهم نمودن زمينه از بين رفتن اكثر بيماري ها از بدن , كمك به افزايش

حالت استواري و استحكام مغز و بهبود ناراحتي هاي تناسلي و نارسايي هاي تخمدان از ديگر

خواص ركوع در نماز است. سجده نيز ستون مهره هاي بدن را تقويت كرده و دردهاي سياتيك را

آرام مي كند. سجده علاوه بر از بين بردن يبوست و سوء هاضمه ,پرده ديافراگم را تقويت كرده

و به دفع مواد زايد بدن به دليل فشرده شدن منطقه شكمي كمك مي كند. سجده همچنين

باعث افزايش جريان خون در سر شده كه اين امر با تغذيه اين غدد باعث حفظ شادابي ,

زيبايي و طراوت پوست مي شود. حالات سجده به واسطه بازشدن مهره ها از يكديگر باعث

كشيده شدن اعصابي كهقسمتهاي مختلف بدن را به مغز وصل مي كند,شده و اين اعصاب را

در يك حالت تعادلي قرار مي دهد كه اين امر براي سلامت انسان بسيار حائز اهميت است

سجده باعث آسودگي و آرامش در فرد شده و عصبانيت را تسكين مي دهد. استحكام

بخشيدن و تقويت عضلاتپاها و ران ها , كمك به نفخ معده و روده , بهبود فتق , از خواص

نشستن بعد نماز است. روشن است كه نماز فلسفه خاص خود را دارد كه معراج مومن و مايه

ي قرب به حق است و آن را بايد فقط براي خداوند تعالي خواند و نه به انگزه فوايد و آثاري از

اين دست, ولي آگاهي ازاين دست نظرات علمي نيز مي تواند براي برخي مفيد باشد.

عوامل عفوني مختلف اعم از باكتري ها، ويروس ها و انگل ها، مي توانند باعث درگيري

دستگاه گوارش انسان و مشكلات متعدد ناشي از آن شوند. اين مشكلات مي توانند از يك

خارش ساده شبانه بر اثر ابتلا به نوعي انگل، تا اسهال هاي وحشتناك تظاهر كنند. اما يكي از

برجسته ترين مواردي كه در آن شعار معروف علم طب: ” پيشگيري هميشه مؤثرتر از درمان

است ” صدق مي كند، همين مورد عفونت هاي گوارشي است.

دانش پزشكي، امروزه عامل انتقال بسياري از عوامل عفوني را اصطلاحاً Fecal Oral (مدفوعي

ـ دهاني) شناسايي كرده است كه يك گروه عمده از اين عوامل عفوني داراي اين ويژگي

هستند كه پس از اجابت مزاج بر روي دست باقي مي مانند و بعداً در موقع غذا خوردن و از

طريق دهان وارد بدن مي شوند و ايجاد بيماري مي نمايند .

از اين جهت امروزه در همه ممالك پيشرفته اولين اصل بهداشتي كه براي مقابله با عفونت هاي

گوارشي به همگان (به خصوص كودكان) آموزش داده مي شود، شستشوي دست ها قبل از

غذا خوردن و پس از اجابت مزاج است و به اين ترتيب تأثير نظافت دست ها در پيشگيري از

گروه زيادي از بيمار هاي عفوني، باور نكردني است.

فرمان وضو كه در آيه شريفه ۶ از سوره مباركه مائده در قرآن مجيد-، صادر شده است، به

سادگي و صراحت امر به شستشوي دستان (تا آرنج) مي كند و ۱۴ قرن پيش با بيان دستوري

پيرامون نماز ، پيام آور نكته اي مي شود كه علم بشري در آستانه قرن ۲۱ به اهميت بيش از

پيش آن، دست يافته است.

مقارنت اوقات نماز با سه وعده معمول غذايي (صبحانه و نهار و شام) يا حتي وعده هاي غذا

هنگام روزه داري (سحر و افطار) سبب مي شود كه شخص نماز گزار، موقع انجام وضو (كه

معمولا متعاقب اجابت مزاج نيز هست) خود به خود به شستشوي دست ها بپردازد و هر گونه

عامل بيماري زاي عفوني را از دست هاي خويش بزدايد و در نتيجه موقع صرف غذا، هيچ عامل

عفوني ناشي از دست هاي آلوده موفق به ايجاد بيماري در بدن او نشود.