شـرایـط و آداب نماز به قدرى زیاد است كه تمام نظام ها و روابط انـسـانـى را بـه طور خودكار تنظیم و اصلاح مى كند. توجه به همه آثـار تـربیتى نماز كار مشكلى است ولى ما چند نمونه آن را بیان مى كنیم:
1. ادب در بـرابـر سـخـن امـام جماعت; در نماز جماعت وقتى امام مشغول خواندن حمد و سوره است باید ساكت باشیم.
2. مـراعات حقوق دیگران; آب وضو, مكان نمازگزار و لباس او باید حـلال و از مـال دیگران و غصبى نباشد; حتى اگر از مال خمس نداده لباس تهیه كند, نمازش باطل است.
3. تـغـذیـه و بهداشت نمازگزار; اگر نمازگزار از مشروبات الكلى اسـتـفـاده كـرده باشد, تا چهل روز نمازش مورد قبول نیست. لباس نـمـازگـزار نیز باید پاك باشد و بهتر است به هنگام نماز عطر و مسواك زد و موها را شانه كرد.
4. همسردارى; كسى كه به همسر خود نیش بزند, نمازش قبول نیست.
5. ولایت; كسى كه اهل نماز است ولى تسلیم طاغوت ها است و ولایت و حـكـومـت رهـبـران اسلامى را پذیرا نیست, نمازش قبول نیست; گرچه تمام عمر در كنار كعبه باشد.
6. نـظـم و ترتیب; در تمام كلمات و كارهاى نماز نظم و ترتیب به چشم مى خورد.
7. انـعطاف و هم آهنگى; امام جماعت باید با مردم هم آهنگ باشد; بـه ایـن معنا كه مراعات ضعیف ترین افراد را بكند. اگر كسى دیر بـه جماعت رسید, امام باید كمى ركوع خود را طول بدهد تا او نیز بـه نـمـاز بـرسد. مردم نیز باید خود را با امام هم آهنگ كنند; مـثـلا كسانى كه یك ركعت از نماز جماعت عقب هستند و در ركعت دوم بـه جـمـاعـت پیوسته اند, مى توانند با نوعى انعطاف و تغییر در نماز جماعت شركت كنند.
8. اعـتـماد; اگر هریك از امام یا مردم در انجام قسمتى از نماز شـك كـردنـد, بـایـد بـه یك دیگر اعتماد كنند; یعنى با توجه به رفتار دیگرى تصمیم بگیرند.
9. ورزش; اگـرچه نماز براى انجام وظیفه الهى است, ولى طراحى آن طـورى اسـت كه در لابه لاى نماز و حركات ركوع و سجود یك نوع حركت ورزشى نیز نهفته است.
10. آمـوزش اجبارى; نمازگزار باید مسائل و احكام مورد نیاز خود را فراگیرد.
11. آگـاهـى از اخـبـار; مـردم با شركت در نمازجمعه و جماعت با اخبار و مسائل دینى و مشكلات مسلمانان آشنا مى شوند.
12. امـر به معروف و نهى از منكر; (حى على الصلوه) در اذان یكى از بزرگ ترین معروف ها است.