اکنون اين پرسش مطرح مي شود که چرا و چگونه انسان دچار غفلت از خدا و يا غفلت از ياد او مي شود و درنتيجه از آخرت و رستاخيز غافل شده و در دام تکذيب دين و مانند آن مي افتد؟
قرآن به اين پرسش در آيات چندي پاسخ داده که در اين جا به برخي از علل و عواملي که موجب مي شود تا انسان از خدا و يا از ياد او غافل شود اشاره مي شود.
عواملي را که باعث غفلت انسان از ياد خدا مي شود به دسته اصلي عوامل ايجادي و عوامل زمينه ساز تقسيم کرد؛ زيرا برخي از عوامل خود به طور مستقيم موجب مي شوند تا انسان گرفتار غفلت از خدا شود و برخي ديگر زمينه ها و بسترهايي را فراهم مي آورد تا آدمي گرفتار غفلت شود.
بي گمان اموري چون هواهاي نفساني (کهف آيه ۲۸) و دلبستگي به دنيا و دنياطلبي (همان) در کنار شيطان و وسوسه هاي آن (مائده آيه ۹۰ و ۹۱) مهم ترين عوامل غفلت در انسان است.
خواسته هاي نفساني و هواهاي بي پايان آن، مي تواند انسان را چنان سرگرم خود کند که ديگر اصل و فلسفه آفرينش و زندگي فراموش شود. از اين رو خداوند رفاه و آسايش (اعراف آيه ۹۵ و ۱۳۴ تا ۱۳۶ و يونس آيه ۱۲ و هود آيه ۱۰) را به عنوان زمينه ساز غفلت آدمي برمي شمارد؛ زيرا رفاه زدگي و آسايش زيادي موجب مي شود که آدمي سرگرم پاسخ گويي به هواهاي نفساني شود و از مسير کمالي و فلسفه آفرينش دور و غافل گردد.
دلبستگي هاي آدمي به فرزندان (منافقون آيه ۹) مال و ثروت و دلبستگي به آن (ص آيات ۳۱ و ۳۲) دلبستگي به دنيا و زينت هاي آن (کهف آيه ۲۸) سرگرم شدن به تجارت و داد و ستد (نور آيه ۳۷)، گردآوري ثروت (تکاثر آيه ۱ و ۲)، تلاش براي افزايش ثروت و قدرت جهت برتري يافتن بر ديگران (همان) موجب مي شود انسان چنان غرق در دنيا و لذت هاي آن شود که از خداوند غافل گردد.
البته تفاخر به ثروت و قدرت و شمار ياران وخويشان (تکاثر آيات ۱ و ۲)، تکبر و خودبزرگ بيني) (اعراف آيات ۲۰۵ و ۲۰۶ و فصلت آيه ۱۵)، گرفتار شدن در امور باطل و نابهنجاري هاي رفتاري چون شراب خواري (مائده آيات ۹۰ و ۹۱) قماربازي (همان) اسراف گري و تبذير و ريخت و پاش (يونس آيه ۱۲)، افراط در سور و شادماني (غافر آيات ۷۳ و ۷۵) موجب عمده غفلت آدمي و زمينه ساز گرفتاري در اين بلاي بزرگ است که همه فرصت ها را مي برد و ظرفيت ها را مي سوزاند