ریحانه

فلفل دلمه‌ای سرشار از ویتامین‌های گروه B مانند تیامین، ریبوفلاوین و B6 است که ویتامین‌های موثر در تبدیل مواد غذایی به انرژی

می‌باشند. فلفل دلمه‌ای همچنین گیاهی سرشار از فیبر، پروتئین و آهن می‌باشد.

 فلفل دلمه‌ای علاوه بر اینکه سرشار از ویتامین‌ها و ترکیبات مفیدی است که از ابتلا به انواع بیماری‌های پیشگیری می‌کند، طعم

خوب و دلچسبی هم به غذاها می‌بخشد.

 فلفل دلمه‌ای به آب شدن چربی‌ها کمک می‌کند:

اصلاً خانواده‌ی فلفل‌ها چه شیرین و چه تند به لاغری کمک می‌کنند. در این بین فلفل دلمه‌ای نیز به آب شدن چربی‌ها یاری

می‌رساند.

 محققان حوزه‌ تغذیه ثابت کرده‌اند که «کاپسایسین» از رشد سلول‌های چربی پیشگیری به عمل می‌آورد. کاپسایسین ماده ای

است که طعم تندی به فلفل کاین می‌دهد و باعث تحریک متابولیسم یا همان سوخت و ساز بدن می‌شود. برای همین است که

نمی‌گذارد چربی‌ها روی هم انباشته شوند.

 نتایج پژوهش‌های دیگری نیز نشان می‌دهد که فلفل دلمه‌ای شیرین سرشار از ماده‌ای به نام CH-19 Sweet است که مانند

کاپسایسین عمل می‌کند.

 فلفل دلمه‌ای خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش می‌دهد:

یک برش از فلفل دلمه‌ای قرمز حدود یک سوم نیاز روزانه‌ی ما به کاروتنوئیدها را تأمین می‌کند. می‌توانید فلفل دلمه‌ای را به

سالادهایتان اضافه کنید و از خواص آن استفاده کنید.

 زنانی که در آستانه‌ی یائسگی قرار دارند و روزانه دو بار یا بیشتر از مواد غذایی سرشار از کاروتنوئیدها استفاده می‌کنند

 به میزان 17 درصد کمتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار می‌گیرند.

 فلفل دلمه‌ای از بروز آرتریت پیشگیری می‌کند:

نصف فنجان فلفل دلمه‌ای قرمز یا زرد حاوی تقریباً دو برابر نیاز روزانه‌ی ما به ویتامین C می‌باشد. فلفل دلمه‌ای‌های سبز رنگ نیز

سرشار از ویتامین C است. ویتامین C یکی از مواد مغذی ضروری برای بدن محسوب می‌شود.

 فلفل دلمه‌ای، حافظ سلامت قلب شما:

فلفل دلمه‌ای از ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی پیشگیری می‌کند. فلفل دلمه‌ای سرشار از ویتامین‌های گروه B می‌باشد.

 فلفل دلمه‌ای قرمز به ترتیب 30 و 7 درصد و فلفل دلمه‌ای زرد نیز 20 و 10 درصد نیاز روزانه‌ی ما به این ویتامین‌ها را تأمین می‌کند.

فلفل جلوی افزایش کلسترول بد خون را می‌گیرد:

وقتی حرف از فلفل به میان می‌آید نمی‌شود که از فلفل تند نگفت و ننوشت. کاپسایسین موجود در فلفل‌های تند حاوی خاصیت

دیگری نیز می‌باشد:

  مصرف منظم فلفل تند از تجمع کلسترول بد خون پیشگیری می‌کند. هر چه فلفل تند تر باشد به این معنی است که کاپسایسین

موجود در آن نیز بیشتر است.

 ویژگی‌های مشترک در رنگ‌های مختلف فلفل دلمه‌ای:

فلفل دلمه‌ای به علت دارا بودن آب میان‌بافتی فراوان یکی از کم‌کالری‌ترین سبزی‌ها می‌باشد. با وجود اینکه فلفل دلمه‌ای سبز رنگ

در میان اکثر افراد شناخته‌شده‌تر می‌باشد، اما پیگمان‌های ایجادکننده رنگ قرمز، نارنجی و زرد خواص بسیاری دارند.

 فلفل دلمه‌ای، دارای فیبر و سایر ریزمغذی‌ها:

فلفل دلمه‌ای سرشار از ویتامین‌های گروه B مانند تیامین، ریبوفلاوین و B6 است که ویتامین‌های موثر در تبدیل مواد غذایی به انرژی

می‌باشند. فلفل دلمه‌ای همچنین گیاهی سرشار از فیبر، پروتئین و آهن می‌باشد.

 فیبر در غذاهای گیاهی مانند میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات کامل و حبوبات یافت می‌شود و بدن برخلاف پروتئین، کربوهیدرات و چربی

نمی‌تواند آن را هضم کند و در دستگاه گوارش با اتصال به چربی‌ها و افزایش دفع آن‌ها، موجب کاهش فشارخون و کلسترول خون

می‌گردد.

 همچنین موجب جذب آهسته‌تر قند خون می‌شود. در نتیجه باعث می‌شود تا قند خون در حیطه نرمال ثابت بماند. از اثرات دیگر

فیبر، التیام التهاب‌های ایجادشده در قسمت‌های مختلف بدن می‌باشد.

فلفل دلمه‌ای قرمز، بیش‌ترین مقدار ویتامین C:

ویتامین C در تسریع روند بهبود عفونت‌ها، ترمیم زخم‌ها و جراحات پوستی، تولید کلاژن موجود در غضروف‌ها و مفاصل استخوانی،

تامین سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها و استحکام رگ‌های خونی موثر است.

فلفل دلمه‌ای قرمز، دارای قوی‌ترین آنتی‌اکسیدان:

مسئول رنگ قرمز شفاف در فلفل دلمه‌ای، لیکوپن می‌باشد که آنتی‌اکسیدان بسیار قوی است؛ لیکوپن از سرطان پروستات و

بیماری‌های قلبی پیشگیری می‌کند. لیکوپن ماده‌ای است که وقتی در معرض حرارت قرار بگیرد، آزاد می‌شود.

 بدین منظور لازم است کمی آن را در روغن تفت داد یا کبابی کرد.

 فلفل دلمه‌ای قرمز، تامین سلامت استخوانی:

فلفل دلمه‌ای قرمز 55 تا 75 درصد نیاز روزانه بدن به مواد مغذی مورد نیاز در سلامت استخوان را تامین می‌نماید. این مسئله به

دلیل دارا بودن مقادیر فراوانی از ریزمغذی‌هایی چون: کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر، پتاسیم و روی می‌باشد که همگی، از مواد

مغذی مورد نیاز در استحکام و حفظ بافت استخوانی می‌باشند.

 پاپریکا، ادویه‌ای برگرفته از فلفل قرمز:

این ادویه سرشار از ویتامین A، E و نیز ویتامین B می‌باشد که ویتامین E در تقویت نوروترانسمیترهای سیستم اعصاب و رشد و نمو

سلول‌های بدن موثر می‌باشد.

 فلفل دلمه‌ای سبز، سرشار از منیزیم:

با اینکه فلفل دلمه‌ای سبزرنگ متداول‌ترین نوع فلفل دلمه‌ای در قفسه مغازه‌ها می‌باشد؛ اما نوع زرد آن محتوای مقدار بیشتری از

انواع ویتامین‌ها است. فلفل دلمه‌ای زرد منبع بسیار خوبی از ویتامین C است. یک فلفل دلمه‌ای متوسط زردرنگ نیمی از نیاز روزانه

به ویتامین C را بر آورده می‌کند.

فلفل دلمه‌ای زرد و نارنجی، عینک آفتابی طبیعی

فلفل‌های زرد، نارنجی و قرمز منبع بسیار خوبی از کاروتنوئیدها هستند. کاروتنوئیدها گروهی از مواد شیمیایی گیاهی می‌باشند

که سلامت چشم‌ها را به همراه دارند.

در سبد غذایی روزانه حتما از سبزی ها استفاده كنید چون به خاطر داشتن فیبر زیاد، موجب فعالیت حركات دودی

شكل روده و تنظیم فعالیت دستگاه گوارش و سلامتی انسانی می شود. 

اسفناج:

مدر، ملین، زود هضم و دفع كننده صفرا بوده، جهت رفع التهاب و تشنگی تب های گرم، بیماری های ریه مفید است.

غرغره آب آن جهت گلو درد و آشامیدن عصاره آن با شكر برای سنگ كلیه و سوزش ادرار مفید است. مصرف زیاد آن

برای سرد مزاجان و افراد دارای سردرد و بیماری های طحال مضر است. اسفناج به دلیل داشتن سالیسیلات باعث

دفع آهن می شود به همین دلیل خدوند متعال مقادیر زیادی آهن در آن قرار داده تا مصرف كننده دچار كم خونی نشود

پس بر خلاف تصور همگان موجب درمان كم خونی فقر آهن نخواهد شد.

تره تیزك:

باز كننده انسداد كبد و طحال، پاك كننده بدن از رطوبت لزج تحلیل برنده بادهای بدن، مدر، مولد منی و محرك نیروی

جنسی بوده و مصرف ناشتای آن بوی بد زیر بغل را رفع می كند. در احادیث آمده خوردن آن در شب مضر بوده و موجب

جذام و برص می شود.

جعفری:

تقویت كننده معده و روده و كبد، هضم كننده غذا، باز كننده انسداد كبد و طحال، گرم كننده كلیه و مثانه، چاق كننده

بدن می باشد. خوردن و بوئیدن آن جهت سرما خوردگی، دفع رطوبت و سردی مغز، سرفه خشك و ضماد آن جهت

تسكین درد و ورم بواسیر مفید است.

خرفه:

برگ و ساقه آن مدر، تسكین دهنده صفرا و خون و تشنگی، حرارت كبد و معده و رحم، تب های گرم و صفراوی بوده و

در رفع دیابت، سردرد گرم، عفونت ریه، استفراغ و سنگ كلیه موثر است. مصرف آن در گرم مزاجان لاغر و خشك، باعث

چاق شدن آن ها خواهد شد. خوردن خرفه پخته همراه با كمی روغن و پیاز جهت قطع اسهال و تقویت روده ها و

خوردن آن با سركه جهت درد كلیه مفید است. تخم خرفه در همه خواص ضعیف تر از آن بوده به جز در رفع عطش كه

قوی تر از برگ آن می باشد. نگه داشتن سائیده تخم آن در دهان، در رفع آفت دهان به خصوص اطفال موثر است.

رازیانه:

تحلیل برنده باد و اخلاط غلیظ، خشك كننده رطوبت، تقویت كننده معده، باز كننده انسداد مجاری سینه و كبد و طحال

و كلیه و مثانه و تسكین درد آن ها كه از سردی باشد، مدر، شیرافزا و باز كننده حیض می باشد. خوردن آن با گلقندع

جهت تقویت معده و رفع بلغم آن و مالیدن شیره آن بر شكم اطفال، جهت نفخ و درد شكم مفید است. كشیدن عصاره

آن در چشم برای پیشگیری از آب مروارید و تقویت بینایی نافع است.

ریحان:

جهت انسداد عروق مغزی، تحلیل ورم های جمیع اعضاء تنگی نفس و ضعف معده مفید می باشد. خوردن عصاره آن با

شكر جهت رفع درد سینه، تنگی نفس و سرفه و بوئیدن آن برای سردرد گرم مزاجان و مسافرین و رفع وبا مفید می

باشد تخم آن معتدل كننده مزاج و مقاوم در برابر سموم بوده ولی مصرف كوبیده آن منع شده است.

شوید:

تحلیل برنده و نضج دهنده اخلاط باز كننده انسداد، اشتها آور و مدر می باشد. برای تنگی نفس و امراض بلغمی سینه

و معده، سكسكه، ضعف معده و كبد و طحال سنگ كلیه و مثانه، كولیت، درد مفاصل سرد، درد قاعدگی و بیماری

های تناسلی مفید است. آشامیدن آب آن با عسل جهت رفع مسموم تحریك استفراغ، اخراج اخلاط غلیظ از معده

مفید است. زیاد خوردن آن باعث ضعف مغز، چشم، معده، كلیه، مثانه و نیروی جنسی می شود.

قارچ:

قلیل الغذا، ردی الكیموس، دیر هضم مولد خون بلغمی و نفاخ است. زیاد خوردن آن موجب سكته، فلج، سنگینی زبان

و تنگی نفس می شود. آبی كه در اثر بریان كردن آن باقی می ماند برای رفع آب مروارید نافع است.

كاسنی:

تسكین دهنده صفرا و خون و تشنگی بوده و باید تازه و نشسته مصرف شود چون در اثر شستن جزء لطیف آن از بین

می رود. برای بیماری های كبد و معده و طحال، باز كردن گرفتگی های عروق و احشاء تقویت كبد، تنقیه كلیه و

مجاری ادراری مفید می باشد. برای كبد گرم و سرد مفید بوده و هر چه تلخ تر باشد در رفع امراض كبد مفید تر است.

اگر آن را بجوشانند تا ساقه و برگ آن پاره شده و آب رقیق از آن جدا شود بعد با نبات یا ترشی مصرف كنند در تصفیه

خون بی همتا است. ضماد برگ آن با سركه جهت سردرد گرم و خشك مفید است.

كاهو:

تولید كننده خون صالح رقیق، تسكین دهنده حرارت صفرا و خون، برطرف كننده خشكی صفرا و سودا و تشنگی باز

كننده انسداد، خواب آور و ملین بوده و در سردرد و سرفه ای كه از گرمی و خشكی باشد مفید است. خوردن آن با

سركه اشتها آور می باشد. خاصیت كاهوی پخته بیشتر از خام می باشد. مصرف زیاد آن برای سرد مزاجان و نیروی

جنسی مضر است.

تخم كاهو:

سرد و خشك بوده، مخدر و خواب آور می باشد. برای رفع روماتیسم گرم، آن را نیمكوب كرده و 24 ساعت خیس كنید

و شیره بكشید و میل نمایید (جوشاندن لازم ندارد). خوردن 6 گرم تخم كاهو در روز برای قطع احتلام و كم نمودن

شهوت در جوانانی كه فرصت ازدواج ندارد مفید است.

كرفس:

باز كننده انسداد كبد و طحال، تحلیل برنده باد و نفخ، اشتها آور و باز كننده حیض بوده، باعث تقویت نیروی جنسی،

تنقیه كلیه و مثانه و خرد كردن سنگ مثانه می شود. در بیماری های مفصلی و اكثر بیماری های سرد و بلغمی موثر

است. آشامیدن آب آن جهت آسم، تنگی نفس، سكسكه و سردی احشاء مفید است. آشامیدن آب آن با آب انار و

شكر جهت درمان مسمومیت مفید است. مصرف زیاد آن در زنان باردار باعث آسیب جنین می شود.

گزنه:

لطیف كننده اخلاط لزج، تحلیل برنده ورم های سخت، مدر ادرار و حیض و شیر و عرق، چاق كننده بدن و باز كننده

انسداد كبد و طحال و فم رحم و تنقیه كننده ریه و معده می باشد. آشامیدن آب پخته آن همراه با ماءالشعیر برای

بیماری های قفسه سینه مانند تنگی نفس و دفع اخلاط لزج و غلیظ از ریه ها مفید است. ضماد كوبیده برگ آن بر

بینی باعث قطع خونریزی بینی می شود.

گشنیز:

اشتها آور، خواب آور، تسكین دهنده صفرا و تشنگی بوده، در رفع التهاب معده و استفراغ مفید است. آشامیدن آب آن

با سركه و سماق مانع صعود بخارات معده به مغز شده و از بیماری های عصبی جلوگیری می كند. مصرف زیاد آن

باعث فراموشی و اختلال ذهن و ضعف نیروی جنسی و كاهش خونریزی حیض می شود. تخم آن مفرح، تقویت كننده

مغز و قلب و معده و قابض می باشد.

نعناع:

در خواص قوی تر از پونه بوده، گرم كننده مفرح، تقویت كننده قلب، رقیق كننده خون غلیظ و حل كننده مواد بلغمی و

سوداوی می باشد. آشامیدن عصاره نعنا در نضج و دفع رطوبت های ریه و مجاری تنفسی مفید و جوشانده آن همراه با

پرسیاوشان برای تقویت معده، از بین بردن بادهای معده و آروغ، كولیت و دفع اقسام كرم شكم مفید است. خوردن آب

آن با انار ترش بر طرف كننده سكسكه، تهوع، استفراغ و اشتها آور می باشد.

استفاده مداوم از پرتقال در کاهش تصلب شرابین، سکته قلبی و مغزی موثر است این ویتامین سرشار از

 ویتامین c و کاروتن است که به همین جهت برای مشکلات چشمی و همچنین افراد شب کور نیز مفید

 است رنگ رخساره را بازکرده و موجب قلیایی شدن خون می شود همچنین، پرتقال بزرگترین تصفیه

 کننده خون است و با اینکه این میوه دارای مواد قندی بسیار است، ولی خوردن آن برای بیماران مبتلا به

 دیابت مفید است از خواص دیکر آن کاهش حملات تشنج است .

خواص سبزیجات-خواص میوه ها سبزیجات و سلامت - خواص خرمالو

هر یک از مواد معدنی فوق نقش مؤثری در سلامتی و تندرستی بدن ما دارند. اگرخرمالو  به خوبی رسیده باشد، برای

کودکان نیز میوه ای مفید محسوب می شود و در رشد و نمو آنها مؤثر است. در ضمن خرمالو میوه اشتها آوری است.

کلسیم در رشد کودکان و حفظ انرژی برای بزرگسالان مؤثر است. آهن عنصر اصلی خون سازی ، و پتاسیم اشتها آور

و شستشو دهنده کلیه و کبد می باشد. این میوه در افراد مبتلا به نقرس و بیماری های کبد ی و کلیوی بسیار مؤثر

است.

موادقندی خرمالو شامل لوولز و گلوکز است و با آن که مقدار آن 20 درصد است، برای مبتلایان به بیماری قند ، زیان

بخش نیست.خرمالو حاوی مقدار زیادی پکتین است. پکتین یکی از انواع فیبرهای محلول در آب است که باعث کاهش

چربی های خون می شود.

اسیدهای موجود درخرمالو عبارتند از: اسید مالیک، اسید سیتریک و اسید تارتاریک. سلولز موجود درخرمالو به طور

نسبی کم است و از این نظر هضم آن آسان تر می باشد.

خرمالو دارای مقدار کمی تانن می باشد که گاهی ممکن است موجب یبوست شود.

همان طور که ذکر شد،خرمالو سرشار از ویتامینA است. چنانچه این ویتامین به مقدار کافی به بدن نرسد، نه تنها

قدرت بینایی را کم می کند، بلکه باعث شکننده شدن پوست، ناخن و موها می شود. همچنین در میزان هوش و

سلامت بدن نیز اختلال ایجاد می شود.

می توان از آب خرمالوبرای درمان زخم ها استفاده کرد. همچنین این میوه برای آفت دهان‌ و گلودرد بسیار مفید است.

مصرف این میوه با ارزش به همه شما توصیه می شود.

گوجه فرنگی از نظر داشتن ماده ای موسوم به لایکوپین بسیار غنی است.

لایکوپین یک آنتی اکسیدان و ضد سرطان است. لایکوپین عامل رنگ سرخ گوجه فرنگی است.

لایکوپین یکی از عوامل مقابله کننده با سرطان پروستات است.

لایکوپین در خنثی کردن رادیکالهای آزادی نقش دارد که به سلولها آسیب می رساند و بیماری ها را در بدن

گسترش می دهد.

تحقیقات اخیر نشان می دهد لایکوپین در مقابله با بیماری های مرتبط با کهولت سن نیز موثر است.

لایکوپین در مقابله با بیماری دیابت و بیماری های قلبی نیز تاثیرات بسیار خوبی دارد.

علاوه بر گوجه فرنگی، هندوانه نیز از نظر دارا بودن لایکوپین بسیار غنی است.

تغذیه سالم زندگی سالم - روزی یك لیوان آب كرفس !

كرفس گیاهی است علفی، به ارتفاع 20 تا 60 سانتی متر كه ساقه‌ای منشعب

دارد. برگ‌های آن شفابخش و ضخیم و گل‌های آن كوچك و به رنگ سفید یا سفید

مایل به سبز است. قسمت مورد استفاده این سبزی قسمت‌های مختلف آن بویژه

ریشه و برگ آن است. در بسیاری از مناطق ایران از جمله در سیستان، خوی و بندر

عباس می‌روید.

جالب است بدانید كه فرانسوی‌ها یك ضرب‌المثل جالب به كرفس نسبت داده‌اند كه

می‌گوید، اگر مردم خاصیت كرفس را می‌دانستند تمام مزارع را به كاشتن آن

اختصاص می‌دادند.

کرفس

سرشار از املاح و ویتامین:

روزییكلیوانآبكرفسآکاتغذیهسالمزندگیسالمخاصیتهایکرفسآبكرفسخواصکرفستغذیهسالمزندگیسالم

روزی یك لیوان آب كرفس:

در گذشته پارسیان به كرفس،كرفش و كرسب نیز می‌گفته‌اند و اعراب آن را معرب

كرده و كرفس نامیده‌اند. كرفس دارای انواع و اقسام گوناگونی است، اما در بین آنها

دو نوع در تغذیه و بقیه در مداوا به كار می‌روند. در كرفس ویتامین‌های آ ‌- ب -‌ وث و

املاح سدیم ‌ پتاسیم و فسفر نهفته است. عطر مطبوع، طعم گوارا و خواص انكارناپذیر

كرفس، آن را از بین سبزی‌های دیگر ممتاز كرده است. مهم‌ترین نوع دارویی كرفس،

كرفس آبی یا كرفس مرداب است كه به طور خودرو در كنار مرداب‌ها می‌روید. نوع

دیگر آن كرفس عطری است كه به علت داشتن عطر زیاد به كرفس مشك معروف

است.

روزی یك لیوان آب كرفس

برای این‌كه به روده‌های خسته و پیر كمك شود، توصیه می‌شود كه هر روز یك لیوان

عصاره كرفس مصرف شود. از این طریق روده به روش طبیعی تخلیه می‌شود.( البته

برگ‌ها را همیشه مصرف كنید)

دانشمندان بر این عقیده‌اند كه كرفس بهترین ماده غذایی است برای عفونت مجاری

ادرار و اسید اوریك بالا از طریق تمیز‌كردن كلیه و مجاری ادرار محسوب می‌شود در

واقع ترپین، ماده معطر كرفس است كه مانع ماندن سنگ كلیه در مجاری ادرار یا

آلودگی میكروبی و درد می‌شود. بعلاوه كرفس عروق را باز می‌كند و برای تقویت قلب

و ریه مفید است. كمپرس جوشانده كرفس برای دست و پای سرما زده و نیز برای

درمان سایر زخم‌ها مفید است. جالب آن كه بذر كرفس در باز كردن گرفتگی‌های

معده قوی‌تر از سایر قسمت‌های آن است. این بذر اشتها آور بوده و به هضم غذا

كمك می‌كند.

کرفس:

و تقویت لثه‌ها

انواع كرفس به علت داشتن ویتامین «ث» لثه‌ها را محكم می‌كند و از خونریزی و رقت

خون جلوگیری می‌كند. اشتها را زیاد می‌كند و برای مبتلایان به بیماری‌های

رماتیسم، نقرس، درد مفاصل و تصلب شرایین، غذای مفیدی محسوب می‌شود و این

دسته از بیماران هم می‌توانند آن را در غذای خود داخل كرده و هم می‌توانند آب آن را

گرفته یك فنجان در روز میل كنند. كرفس تب بر، باد شكن و ضد نفخ است و كلیه‌ها و

مثانه را زهكشی كرده و دشمن سنگ كلیه است.

مرزه (Summer savoury) كه از گیاهان خانواده نعناع به شمار می ‌رود، در فاصله ماه‌های تیر تا

شهریور در ایران به گل می‌ نشیند.

مرزه گیاه چند ساله ای است كه بومی مدیترانه شرقی و جنوب غربی آسیاست.

قسمت های هوایی به انضمام برگ ها که در بعضی مواقع، فقط قسمت های فوقانی گل دار

جمع آوری می گردد، به صورت خوشه ای دسته شده و یا بر روی قاب های چوبی پهن كرده و

در سایه و با حرارت مصنوعی كمتر از 40 درجه سانتی گراد خشك می شوند.

برگ‎های آن نرم و متقابل و تقریبا بدون دمبرگ و باریک و نوک تیز و پوشیده از کرک و دارای

تارهای غده‎ای فراوان اسانس‎ دار است.

فرآوری :

اسانس مرزه از تقطیر با بخار آب از برگ ها و سرشاخه های برگدار حاصل می شود. این

اسانس مایعی بی رنگ و یا مایل به زرد و دارای عطر و بوی تند و زننده ای و با مزه ای كه طعم

فلفل را به یاد می آورد، می باشد.

این گیاه دارای 0/8 تا 1/5درصد اسانس به همراه تانن، رزین و موسیلاژ می باشد. اسانس

مرزه درصنایع غذایی كاربرد دارد.

کاربرد مرزه:

اسانس گیاه مرزه دارای طبیعت گرم و اثرات تقویت کننده معده، تسهیل كننده عمل هضم، ضد

نفخ و مُدر ( ادرار آور ) است.

برای معالجه اسهال بسیار مناسب است و یک ضدعفونی كننده قوی می باشد.

این گیاه را به عنوان چاشنی و ادویه به همراه لوبیا، سالاد فصل، خیار، ماهی، گوشت،

كالباس و سوسیس مصرف می کنند.

دارویی به نام تیمیان Thymian در داروخانه های كشور وجود دارد كه از گیاه مرزه، آویشن،

رازیانه و اكالیپتوس تهیه می شود و دارای اثرات ضد سرفه و خلط آور می باشد.

این گیاه در ایران جزو سبزی‎های خوراکی است و به صورت خام و پخته در غذاها مصرف می‎

شود.

دارای خاصیت بادشكن و همچنین دافع كرم می باشد.

به صورت دم كردنی در رفع گرفتگی معده و روده موثر می باشد.

كشف تركیبات ضد درد در گیاه مرزه:

نشریه “پزشكی مستند مكمل و جایگزین” در جدید ترین شماره ماه مارس خود نتایج تحقیقات

یك گروه چهار نفری از پژوهشگران دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه تهران را به چاپ رسانده

كه نشان می‌ دهد چهار تركیب شیمیایی ضد درد در گیاه مرزه وجود دارد.

گیاهی كه در این تحقیق استفاده شده با نام علمی(Satureja hortensis ) “ساتوریا

خوزستانیكا” شناخته می ‌شود كه محل رویش طبیعی آن در استان‌های خوزستان و لرستان

است و در گویش محلی به نام “مرزه خوزستانی” شناخته می‌ شود.

رویش مرزه خوزستانی نه تنها در این استان، بلكه در سایر استان‌های جنوبی تا میانه ایران نیز

وجود دارد.

آن چه در تحقیق جدید به آن اشاره شده وجود تركیبات شیمیایی با خواص ضد التهابی و ضد

درد در نمونه‌هایی از گیاه است كه نه به شكل وحشی، بلكه به صورت دستی كاشته

شده‌اند.

پیش از این به خواص 2 تركیب از 4 ?تركیب شیمیایی موجود در قسمت برگ و ساقه مرزه

اشاره شده بود. این دو تركیب عبارتند از: بتا سیتروزول و اسید اورسولیك. به عنوان مثال

تركیب بتا سیتروزول كه در بادام زمینی نیز وجود دارد، منجر به توقف رشد غده پروستات در

حیوانات آزمایشگاهی می ‌شود.

همچنین گزارش‌های متعددی مبنی بر اثر ضد التهابی اسید اورسولیك برای درمان سوختگی‌

ها و نیز اثر بازدارندگی آن بر رشد تومورها منتشر شده است.

خواص ضد التهابی اسید اورسولیك منجر به استفاده وسیع از این تركیب در صنایع آرایشی

شده است.

تا كنون گزارش‌های مختلفی درباره وجود انواعی از روغن‌های ضروری در این گیاه به چاپ

رسیده است.

علاوه بر این، سه گزارش علمی مختلف در ایران در فاصله سال‌های 2003 تا 2005 میلادی، به

خواص ضد التهابی و ضد میكروبی این گیاه اشاره كرده‌ اند.

در بین مصارف بومی از گیاه مرزه در ایران می توان به استفاده از آن برای تسکین دندان درد

اشاره کرد.

تاثیر مرزه در درمان دردهای عصبی:

مصرف مرزه در درمان دردهای عصبی و نرمی استخوان تاثیر دارد.

به گزارش ایسنا،‌ اگر روزانه 100 گرم مرزه در 500 گرم آب جوشانده شود و تا 5 روز مصرف

گردد، علاوه بر این كه باعث تقویت معده می‌ شود، در رفع زخم روده نیز موثر است.

همچنین حمام ( بُخور ) جوشانده برگ های گیاه مرزه در رفع دردهای روماتیسمی ، عصبی و

نرمی استخوان نیز موثر است.

اثرات ضد انعقادی خون گیاه مرزه:

محققان تاثیر گیاه مرزه را بر افزایش فعالیت فاکتورهای انعقادی خون در حیوانات آزمایشگاهی

نشان دادند.

تحقیقات این پژوهشگران نشان می دهد که مصرف سه بار در روز گیاه مرزه و هر بار به میزان 50

 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، موجب افزایش پروترومبین (PT) و پارشیال پروترومبین

(APTT) فعال شده می گردد که هر دو از فاکتورهای انعقادی خون می باشند.

کاهش چربی خون:

یک طرح تحقیقاتی که در آزمایشگاه مركز تحقیقات گیاهان دارویی لرستان به مدت یك سال

انجام شد، نشان داده است که گیاه “مرزه” با نام علمی “ساتوریا خوزستانیكا” اگر درست

مصرف شود، مانند داروهای شیمیایی میزان چربی خون را در بدن انسان كاهش می دهد.

لازم است پژوهشگران گیاه را پس از تبدیل به پودر، به شكل كپسول خوراكی درآورند تا برای

كنترل چربی خون افراد بیمار از آن استفاده کنند.

گیاه مرزه ، وزن را کاهش می دهد:

به گزارش شبکه خبر، پژوهشگران دانشگاه علوم پزشكی لرستان با بررسی گروهی از افراد

چاق دریافتند، افرادی كه از رژیم غذایی كم كالری همراه با مكمل گیاهی حاوی مرزه استفاده

می كنند، در كاهش وزن خود موفق تر از افرادی هستند كه فقط رژیم غذایی كم كالری مصرف

می كنند. پژوهشگران با توجه به نتایج این بررسی كه در مجله پزشكی دانشگاه علوم

پزشكی تبریز منتشر شد، برای كاهش وزن، رژیم غذایی كم كالری همراه با مكمل گیاه مرزه را

توصیه می كنند.