در پاسخ اين سؤ ال ، که چرا اين شب ، شب قدر ناميده شده ؟ سخن بسيار گفته اند، از جمله اينکه :

1 - شب قدر به اين جهت (قدر) ناميده شده که جميع مقدرات بندگان در تمام سال در آن شب تعيين مى شود، شاهد اين معنى سوره دخان است که مى فرمايد: انا انزلناه فى ليلة

مبارکة انا کنا منذرين فيها يفرق کل امر حکيم : ما اين کتاب مبين را در شبى پر برکت نازل کرديم ، و ما همواره انذار کننده بوده ايم ، در آن شب که هر امرى بر طبق حکمت

خداوند تنظيم و تعيين مى گردد (دخان - 3 و 4).

اين بيان هماهنگ با روايات متعددى است که مى گويد: در آن شب ، مقدرات يکسال انسانها تعيين مى گردد، و ارزاق و سرآمد عمرها، و امور

ديگر، در آن ليله مبارکه تفريق و تبيين مى شود.

البته اين امر هيچگونه تضادى با آزادى اراده انسان و مساءله اختيار ندارد، چرا که تقدير الهى به وسيله فرشتگان بر طبق شايستگيها و لياقتهاى

افراد، و ميزان ايمان و تقوى و پاکى نيت و اعمال آنها است .

يعنى براى هر کس آن مقدر مى کنند که لايق آن است ، يا به تعبير ديگر زمينه هايش از ناحيه خود او فراهم شده ، و اين نه تنها منافاتى با اختيار

ندارد و بلکه تاءکيدى بر آن است .

2 - بعضى نيز گفته اند آن شب را از اين جهت شب قدر ناميده اند که داراى قدر و شرافت عظيمى است (نظير آنچه در آيه 74 سوره حج آمده

است ما قدروا الله حق قدره آنها قدر خداوند را نشناختند).

3 - گاه نيز گفته اند به خاطر آن است که قرآن با تمام قدر و منزلتش بر رسول والا قدر، و به وسيله فرشته صاحب قدر نازل گرديد.

4 - يا اينکه شبى است که مقدر شده قرآن در آن نازل گردد.

5 - يا اينکه کسى که آن شب را احياء بدارد صاحب قدر و مقام و منزلت مى شود.

6 - يا اينکه در آن شب ، آنقدر فرشتگان نازل مى شوند که عرصه زمين بر آنها تنگ مى شود، چون تقدير به معنى - تنگ گرفتن نيز آمده

است مانند و من قدر عليه رزقه (طلاق - 7).

جمع ميان تمام اين تفسيرها در مفهوم گسترده (ليلة القدر) کاملا ممکن است هر چند تفسير اول از همه مناسب تر و معروف تر است .

{تفسير نمونه‌، آيت‌الله مكارم شيرازي وديگران‌، ج 27، ص 188